Submarine vangt gecompliceerde thematiek op versimpelde – maar niet eenvoudige - wijze.
Oliver Tate (Craig Roberts) is vijftien en op zoek naar liefde en volwassenheid. Hij is verliefd op het pyromane meisje Jordana Bevan (Yasmin Paige) uit zijn klas. Oliver houdt zijn ouders (Noah Taylor, Sally Hawkins) nauw in de gaten door onder meer te onderzoeken of het lichtknopje van hun slaapkamer op dim-stand staat (dim-stand betekent: de vorige avond hadden ze seks, geen dim-stand betekent: geen seks). Maar wanneer hij verkering krijgt en hij zich daadwerkelijk kwetsbaar moet opstellen én wanneer zijn moeder ervoor kiest om genegenheid te zoeken bij de hippie-buurman, Graham Purvis (Paddy Considine), rijzen zijn tienerproblemen de pan uit.
Uitgebalanceerd
Submarine is niet het schoolvoorbeeld van een genrefilm. Regisseur Richard Ayoade ( IT Crowd ) gebruikt de problemen van de hoofdpersoon en zijn ouders als basis voor een drama. Daar weeft hij de sullige grapjes, referenties en gedachtekronkels van Oliver doorheen om het geheel te verlichten, zonder echter kracht te verliezen. Die verlichting geeft namelijk inzicht in Olivers visie voor de aanpak van zijn problemen. Als Oliver bijvoorbeeld hoort dat Jordana’s moeder ongeneeslijk ziek is, denkt hij het verwerken makkelijker te maken voor Jordana door eerst haar hond te doden om te ‘oefenen’.
Als laatste voegt Ayoade een vreemd soort romantiek genre toe aan het coming-of-age-verhaal. Het is een vreemd soort, omdat het afwijkt van de overbekende Hollywood-romances. De relatie tussen Oliver en Jordana lijkt namelijk op het eerste gezicht meer een gedwongen verstandhouding waarbinnen beiden elkaar voortdurend diep kwetsen. Steeds meer naar het einde toe blijkt het stel een hechte en echte band met elkaar te hebben en is Oliver bereidt, na wat tegenstrijdig gedrag, stapje voor stapje met Jordana mee te gaan.
Stijlvol
Het speelfilmdebuut van Richard Ayoade is onbevangen en realistisch. De reële thematiek van scheiding, relaties, maar bovenal van liefde en volharding daarin doordrenkt de film zonder rommelig of verwarrend te worden. Het verhaal is op te delen in een proloog, drie hoofdstukken (1. Jordana Bevan, 2. Graham Purvis en 3. Showdown) en een epiloog, waardoor het plot zich duidelijk ontvouwt. Deze hapklare brokken om het verhaal makkelijk tot je te laten doordringen, maken het mogelijk om in beeld en geluid en stapje verder te gaan. De elektro-achtige, alternatieve deuntjes (door Arctic Monkeys zanger en gitarist Alex Turner) zijn misschien wat lastig te plaatsen en nadrukkelijk aanwezig, maar sluiten naadloos aan bij Olivers eigenaardige karakter. Ook in beeld wijkt Submarine af van een gebruikelijk drama; artistiek gekozen standpunten en licht dat lijkt op dat van de zon bij opkomst of ondergang zijn geen uitzondering en geven een heimwee-gevoel naar toen je zelf jong was en anders wilde zijn.
Conclusie
Submarine weet in een ontroerende balans van humor, drama en een vreemd soort romantiek de vinger te leggen op hoe jongeren én ouderen vaak met relaties omgaan. Over hoe ingewikkeld liefde is en hoe lastig het is om jezelf kwetsbaar op te stellen. Hoe ouders vaak nooit in staat zijn geweest zich überhaupt open te stellen naar elkaar en de schade die dat berokkent. En in wat voor situatie dat een gezin brengt.
Richard Ayoade’s eerste lange speelfilm smaakt naar meer, want Submarine vangt gecompliceerde thematiek op versimpelde, maar niet eenvoudige wijze in een stijlvol komedisch drama met een meer dan actueel tijdsbeeld.
