Klassiekers Revisited: Dirty Harry (1971)

Hoewel Clint Eastwood in zijn loopbaan vele iconische personages speelde, zal hij voor de meeste mensen altijd de keiharde politie-inspecteurDirty Harryblijven.

De gestoorde seriemoordenaar Scorpio terroriseert San Francisco. Deze scherpschutter schiet willekeurig mensen dood tot zijn eisen worden ingewilligd. Hij eist 100.000 dollar van de stad, anders zal er dagelijks een nieuw slachtoffer worden vermoord. Rechercheur Harry Callahan – door zijn collega’s ook wel Dirty Harry genoemd vanwege zijn onconventionele manier van werken – besluit de jacht op de ziekelijke schutter te openen. Samen met zijn nieuwe collega Chico Gonzalez probeert hij Scorpio in de val te laten lopen, maar dat loopt allesbehalve goed af. Al snel ontstaat er een dodelijk kat-en-muisspel tussen Scorpio en Callahan, maar de moordenaar onderschat het doorzettingsvermogen van de harde politieman. Dirty Harry heeft er namelijk geen enkele probleem mee om de wet te omzeilen om zo het gevaar van deze crimineel te stoppen. En hij zal pas stoppen als hij zijn doel heeft bereikt.

Don Siegel (die bekend werd met de klassiekerInvasion of the Body Snatchers) kreeg begin jaren zeventig een script in handen dat de blauwdruk zou vormen voor alle stoere, goedgebekte helden sindsdien. Hij had deze baan te danken aan acteur Clint Eastwood, met wie hij eerder de klassiekersCoogan’s BluffenTwo Mules for Sister Sarahad gemaakt. En dit gouden duo bleek wederom een juiste combinatie, wantDirty Harrywerd een enorme hit.

Dirty Harrybetekende het begin van de bekende, keiharde agent in een reeks die in totaal uit vijf films bestaat (in chronologische volgorde Magnum Force,The Enforcer,Sudden Impact, enThe Dead Pool). Kijkers zaten dan ook te wachten op een film als deze, die het beste van wraakfilms combineerde met een stevige actiethriller. Qua sfeer doet deze klassieker eigenlijk nog het meest denken aan blaxploitation films uit dezelfde periode; een eigenzinnige agent die zijn meerderen tot wanhoop drijft, de nietsontziende jacht in de grauwe straten van een grote stad en een crimineel die alleen door de titelheld gestopt kan worden.

Naast het iconische personage met zijn enorme revolver zijn het vooral diens oneliners die deze film een plaatsje in de geschiedenisboeken hebben opgeleverd, zoals het overbekende (maar niettemin vaak verkeerd gequote) “You’ve got to ask yourself one question: Do I feel lucky? Well, do ya, punk?” Deze zwarte humor versterkt het duistere beeld dat metDirty Harrygeschetst wordt, waarin Scorpio zich bijvoorbeeld tot puin laat slaan om zo zijn tegenstander in de problemen te kunnen brengen. Want ook de schurk is er eentje om in te lijsten. Zelden was er zo’n zieke geest op het witte doek te aanschouwen.

Het is ongelooflijk dat Clint Eastwood pas werd aangesproken nadat een hoop andere acteurs (waaronder Frank Sinatra, Steve McQueen en Paul Newman) de hoofdrol hadden afgewezen, want inmiddels is er geen ander meer in de rol van Dirty Harry voor te stellen. Eastwood geeft het onstabiele personage de juiste mix van vastberadenheid, zwarte humor en een gestoorde geest mee, waardoor Harry zonder twijfel één van de boegbeelden van de filmwereld werd. Tegenover hem staat Andrew Robinson als seriemoordenaar Scorpio. Deze is zo onvoorspelbaar en eng, dat de acteur achteraf doodsbedreigingen kreeg dankzij deze geweldige rol.

Dirty Harryis een klassieker en zonder twijfel één van de blauwdrukken voor een goede actiethriller. Hoewel de film inmiddels flink door de tijd is ingehaald, blijft het hakwerk van Harry Callahan een genot om te zien, mede dankzij de iconische rol van Clint Eastwood en de duistere sfeer.