Klassiekers Revisited: Raiders of the Lost Ark

Spielbergs avontuurlijke klassieker. De beste avonturenfilm allertijden?

Een aantal jaar geleden hield filmbladEmpireweer eens een poll naar de beste films allertijden. De verrassende winnaar was eens nietCitizen KaneofVertigomaar een film van hele andere orde. Steven Spielberg'sRaiders of the Lost Arkwas de favoriet, zo bleek. De poll werd niet alleen samengesteld door het lezende publiek maar ook door de vele lezers actief in de filmwereld. Veel regisseurs, schrijvers en cinematografen gaven aan films te zijn gaan maken door deze film. De invloed van de film is nog steeds overal merkbaar, maar is dit slechts een verlangen naar betere tijden of is het eerste Indiana Jones avontuur echt een trendsettende klassieker?

De film draait om de avonturen van archeoloog en professor Indiana Jones, een sexy universiteitsdocent die eigenlijk een beetje bijklust in de wildernis om bijzondere artefacten en historische locaties te behouden en uit de handen van kwaadwillenden te houden. Of misschien is het lesgeven juist wel bijzaak voor hem. Op een dag wordt hij benaderd door de geheime dienst of hij ze kan helpen om te verklaren waarom de nazi's op zoek zijn naar de Ark des Verbonds., de mythische houder van Mozes tien geboden. Om dit uit te zoeken gaat Jones eerst op zoek naar zijn oude liefde Marion, die nog in het bezit is van een belangrijk artefact om de vindplaats van de Ark te kunnen achterhalen. Vanuit Nepal gaan zij samen naar de Egyptische woestijn waar de nazi's onder leiding van Belloq druk aan het graven zijn. Slaagt dr. Jones erin de Ark te vinden voor dat zij het doen?

De opening van de film is meteen al memorabel en kenmerkend voor de rest van de film. Indiana Jones probeert te ontsnappen aan een gigantische rollende steen die hem dreigt te verdrukken. Als hij ternauwernood aan de steen is ontsnapt, doet zich alweer het volgende probleem voor: de slechteriken staan hem op te wachten om het net door hem gevonden artefact af te pakken. Als een rollende steen dendert de film op deze manier voort van de ene scène naar de andere, van continent naar continent en van spectaculaire set-up naar het volgende gevecht. Wanneer Jones halverwege gevraagd wordt wat hij precies van plan is, moet ook hij het antwoord schuldig blijven. " I don't know. I'm making this up as I go along". En dat is precies ook de charme van de film. Het scenario zit zo uitstekend in elkaar dat het lijkt dat alles ter plekke bedacht is maar toch feilloos in elkaar overloopt. Zo zijn ze net ontsnapt aan een grot vol dodelijke slangen en meteen staat er weer een dikke Duitser klaar die Jones op zijn bek wil slaan. Er zijn weinig moderne filmmakers die een dergelijk tempo van Spielberg kunnen evenaren.

Waarin de film ook uitblinkt, zijn de personen achter de schermen. John Williams muziek is werkelijk subliem. De Raiders mars is een van zijn beroemdste composities en een prachtig leitmotief voor de uiterst heroïsche Indiana Jones. Maar er is meer. Weinig films hebben zulke perfect uitgevoerde stunts en actiescenes. De zogenaamde truck-chase, een achtervolging met een vrachtwagen, is een adembenemend schouwspel waarbij Jones telkens de dood in de ogen kijkt door halsbrekende toeren uit te halen om de Ark veilig te stellen. Hij hangt op een gegeven moment zelfs onder de vrachtwagen terwijl deze met volle snelheid door de woestijn dendert. Maar de meeste indruk maakt uiteindelijk toch Harrison Ford die zijn beste rol ooit speelt in deze film. Zoveel vertrouwen, maar toch ook weer met het enthousiasme van een tiener bestijgt hij steeds weer het volgende gevaar. Alsof hij verslaafd is aan het avontuur en de gevaren. Ford lijkt ook daadwerkelijk te genieten van elk moment op het scherm. En dat maakt deze reeds speciale en sublieme avonturenfilm net een stukje menselijker.

Raidersis een ware en uiterst invloedrijke filmklassieker. Het tempo, de actiescenes maar vooral het plezier en de onuitputtelijke energie van de film geven je tijdens het kijken überhaupt nooit de kans om maar aan iets anders te denken of om de plausibiliteit in twijfel te trekken. De perfecte avonturenfilm.