Van God Los - recensie

In het kader van de Filmzomer op de NPO vandaag aandacht voorVan God Los.

Van God Losis gebaseerd op de Bende Van Venlo, maar dan wel héél losjes. Niettemin is het een film die de nodige indruk wist achter te laten.

De uitstekende leerling en ogenschijnlijk liefhebbende zoon Stan verveelt zich eigenlijk maar in het boerenlandschap van Limburg. Maar dan komt hij in contact met de doorgedraaide kruimeldief Maikel, die hem meesleurt in allerlei illegale handeltjes. Wanneer een roofoverval misloopt en zij een drugshandelaar aftuigen, komen zij in het vizier van de lokale criminelen. Al snel worden Stan en Maikel ingezet om mensen uit de weg te ruimen. Zij omarmen hun nieuwe leven, maar dan ontmoet Stan de prachtige Anna, Maikels vriendin. Hij moet besluiten of hij voor liefde of vriendschap kiest en die keuze zal verregaande gevolgen hebben.

In 2003 debuteerde regisseur Pieter Kuijpers met zijn eerste speelfilm en daarmee wist hij zich direct in de kijker te spelen. Want hoewel Nederland tot dat moment niet bepaald uitblonk in misdaadfilms, beweesVan God Losdat ons kikkerlandje zich daar wel degelijk voor kan lenen. Kuijpers baseerde zijn film zeer losjes op de Bende Van Venlo, een groep criminelen die extreem geweld gebruikte om aan hun geld te komen en niet terugdeinsde voor moord. Uiteindelijk wordt van dit gegeven alleen de basis gebruikt. De personages zijn volledig fictief. Maar dat maakt de film niet minder interessant.

Ondanks de losse banden met de realiteit en het onvermijdelijke liefdesverhaal isVan God Losnamelijk een sterke film geworden. Alles draait om Stan, een normale jongen die langzaam, maar zeer enthousiast, steeds verder in de criminele wereld wordt gezogen. Het zou makkelijk zijn om de wandaden volledig toe te schrijven aan de losgeslagen Maikel, maar daarmee zou je het verhaal te kort doen. Het is namelijk des te verontrustender dat een alledaags persoon zo makkelijk afglijdt in een spiraal van geweld. En hoewel hij uiteindelijk twijfelt aan zijn rol, is dat niet eens omdat hij inziet dat hij heel verkeerd bezig is, maar eerder voor de liefde.

Het uiterlijk van de film benadrukt de rauwheid van het verhaal met sombere kleuren en flinke ruis. Op deze manier wordt de kijker nog makkelijker in deze absurde, harde wereld getrokken. Met de sfeer zit het dus wel goed. Toch zijn er ook wel wat minder positieve zaken te noemen. Zo komen de gebruikte accenten niet overal even authentiek over (zeker in de begeleidende voice over) en gaan de ontwikkelingen soms wat snel. Niettemin beleeft Kuijpers een droomdebuut met deze film.

Je ontkomt er bij het bespreken van de acteerprestaties niet aan om te beginnen met Tygo Gernandt. Hij is niet de hoofdrolspeler, maar trekt toch de hele film naar zich toe zodra hij in beeld verschijnt. Zijn intense blik en dreigende houding maken het personage constant gevaarlijk. Soms neigt het wat naar overacting, maar dat zit het personage zeker niet in de weg. Maikel is (zeker tot nu toe) de rol van zijn leven. Daar blijft Egbert Jan Weeber misschien iets bij achter, maar dat past ook veel beter bij zijn personage. Bij hem is juist de transformatie veel belangrijker. Vooral als hij iemand neerknuppelt is de blik in zijn ogen geweldig fel.

Poldermisdaad- en dramafilmVan God Losstaat bekend als een moderne Nederlandse klassieker. Tussen tal van vrolijke komedies aan de ene kant en kunstzinnige films aan de andere kant wist regisseur Pieter Kuijpers op te vallen met zijn grimmige prent. Zonder schoonheidsfoutjes isVan God Loszeker niet, maar de film heeft zijn plaats in de boeken meer dan verdiend.

Bekijk hier het volledige uitzendschema van de Nederlandse films op Nederland 3.