Ongeketende enkels staan niet gelijk aan vrijheid.
Wie dacht datGame of Thrones zich een moordmysterie zou wanen na de publiekelijke vergiftiging inThe Lion and the Rose, heeft het mis. De mysterieuze dood van Jon Arryn mocht dan de aanstichter zijn voor vrijwel alle gebeurtenissen in het eerste seizoen, het effect op de Starks was belangrijker dan de aanleiding zelf. Ook nu stelt de serie de wat- en wie-vraag ondergeschikt aan het hoe en waarom. En – zo wordt in de nieuwe aflevering duidelijk – wat nu?
Zeewaardige vlucht
Breaker of Chains opent enkele seconden voor het einde van de vorige aflevering. Vlak nadat Cersei schreeuwend commandeert Tyrion gevangen te nemen, besluit ze ook zijn vrouw Sansa op te laten pakken. Deze is hem echter met behulp van Ser Dontos gesmeerd. In een razendsnel tempo volgen we haar vlucht tot ze belandt bij een mysterieuze boot. Uit de sliertige mist doemt een gezicht op dat we dit seizoen nog niet gezien hebben: Petyr Baelish. Deze geniepige speler van het spel der tronen blijkt hier ook een (kleine) vinger in de pap van de Paarse Bruiloft te hebben. De herenigingscène veroorzaakt dubbele gevoelens. Sansa mag blij zijn eindelijk uit het vijandige King’s Landing weg te zijn; weg bij Joffrey en Cersei en weg van haar ongewilde huwelijk met Tyrion. Ze was voor de Lannisters vooral een pion die diende een claim op het Noorden te verzekeren, maar nu de Boltons daar de dienst uitmaken, is haar veiligheid niet langer gegarandeerd. Het breken van haar ketens lijkt dus een grote stap in de goede richting, maar wanneer ze ziet wat haar vrijheid kost, betrekt haar gezicht: haar nobele redder wordt genadeloos neergeschoten. Maar ook dit beeld van Dontos blijkt een illusie: Littlefinger laat weten dat hij zich slechts over haar ontfermde in ruil voor een gouden beloning. Wederom herinnert de wereld Sansa eraan dat haar beeld van nobelheid uit liederen en gedichten niets anders dan een fantasie is.
Belegering
Het meest voor de hand liggende breken van ketens gebeurt echter in het verre oosten. Daar heeft Daenerys haar krijgsmacht namelijk voor de muren van slavenstad Meereen geordend. In de verte wordt ze aangestaard door een bronzen harpij bovenop een grote piramide. Maar ze is geïnteresseerd in een andere blik: die van de slaven achter de rijk gekleurde mantels. Meereens ontvangstcomité bestaat uit een ruiter met een overdosis zelfvertrouwen. Na een korte discussie kiest ze Daario uit om hem uit de weg te ruimen, waarna hij paard en rijder in twee soepele zwaardslagen in het stof doet belanden. Een grote abolitionistische toespraak van Dany volgt, waarna tonnen vol ketens via katapulten over de muren worden geworpen. Het levert een mooi schouwspel op, maar het signaleert ook enkele problemen met deze verhaallijn. Zoals Dany zelf in haar speech uitlicht, is dit al haar derde stad op rij waar ze de slaven probeert te bevrijden. Ze mag dan dit duidelijke doel hebben, het brengt Westeros niet dichterbij. Afgezien van het feit dat Tywin haar kort noemt in zijn gesprek met Oberyn, is de Moeder der Draken hopeloos afgezonderd van haar doel.Game of Thrones is op zijn best als elke beweging en actie effect blijkt te hebben op alle andere personages. Dany, daarentegen, stoomt naïef door Essos zonder vooruit te kijken.
Arm en armer
De massale bevrijdingen in het oosten bieden overigens wel een mooi contrast met de situatie in Westeros. Daar keerden we deze aflevering namelijk weer terug naar Arya, die nog steeds door The Hound richting The Eyrie wordt gebracht. Nu ze een eigen zwaard en paard heeft, lijkt ze echter de rol van gevangene geheel te hebben verruild voorbuddy cop. Hun speelse discussie wordt echter onderbroken door een passerende boer en zijn dochtertje. Nadat de man kort vraagt naar hun loyaliteit, neemt hij de twee naar binnen voor een maaltijd. Ondankbaarheid viert zege wanneer The Hound de twee armen berooft, met een boze Arya tot gevolg. Hij verdedigt zichzelf door aan te geven dat de dood van de boer door de naderende winter toch onvermijdelijk is. Dit beeld van gedoemde armoede staat in sterk contrast met Dany’s scène. De geketende halzen wekken bij haar de wil deze bezitlozen te bevrijden. Een nobel streven, maar vrijheid alleen is niet de volledige oplossing voor de armsten, zo blijkt in Westeros. Het zijn de boeren, herbergiers en bedelaars die uiteindelijk aan het kortste eind trekken na een oorlog. Dit lijkt Dany zich nog niet te beseffen.
Rouw
In Westeros zelf maakt de IJzeren Troon zich slechts druk om het behouden van de macht. Naast het lichaam van Joffrey overhoort opper-Lannister Tywin kroonprins Tommen over wat een goede leider kenmerkt. Het antwoord is niet vroomheid, rechtvaardigheid of kracht, maar wijsheid. En - zo leert hij zijn kleinzoon - wijsheid is het luisteren naar diegenen die de wijsheid in pacht hebben. Waar op andere plekken kettingen doorbroken worden, bevestigt Tywin hier zijn macht over de toekomstige jonge heerser. Een onberekenbare maniak heeft plaatsgemaakt voor een makkelijk te beïnvloeden leeuwenjong. Even later lijkt het Tywin zelfs gelukt te zijn wildebras Oberyn bij desmall council te betrekken, evenals de jury die Tyrion zal veroordelen. Zoals Tyrion treffend over zijn vader stelt: “He never fails to take advantage of a family tragedy”. Met dezelfde furore waarmee Tywin eerder het relikwie van de Starks omsmolt in dienst van zijn familie, weet hij nu een politieke moord om te buigen in iets positiefs. Met Joffrey opgebaard in de kapel en Tyrion achter slot en grendel begint het aantal bruikbare Lannisters echter wel te slinken.
Bevrijders
Breaker of Chains draaide voornamelijk om de fragiele status van vrijheid en gevangenschap in een instabiele middeleeuwse wereld. Een uitgehuwelijkt meisje wist haar gijzelaars achter zich te laten; een van moord beschuldigde man probeerde vanachter de tralies zijn situatie in te schatten; de riem rond de nek van een jonge prins werd aangetrokken en een zelfverklaarde koningin kondigde aan alle ketens in een stad te verwoesten. De aflevering eindigde toepasselijk bij het naïeve idealisme van laatstgenoemde. In haar door draken gesteunde queeste lijkt vrijheid iets gemakkelijks en grijpbaars, alleen maar onderdrukt door op welvaart beluste graaiers. Mocht Daenerys ooit de kusten van Westeros bereiken, dan zal ze leren dat de werkelijkheid niet zo gemakkelijk in elkaar steekt.
Losse gedachten
- Verder deze week: Davos ontvangt post van het vaste land, Shireen geeft meer leeslessen, Sam brengt Gilly naar Mole’s Town en de Wildlings maken meer nietsvermoedende slachtoffers.
- De scène waarin de boer Arya en The Hound vraagt voor welk huis ze vochten, deed denken aan een eerdere gebeurtenis. Vorig seizoen terug zagen we namelijk eenzelfde interactie tussen de gestrande Davos en een toevallig langsvarende kapitein. Deze scènes herinneren eraan dat het verschil tussen vriend en vijand slechts ligt in het embleem op een vlag.
- De executie van Ser Dontos door middel van kruisbogen over de richel kende een duidelijke visuele parallel met de Red Wedding. Dit was extra pijnlijk voor Sansa, aangezien de moord ditmaal omwille van een Stark voltrokken werd.
- Het stralende lichtblauw in de kledij van de Tyrells was in de schaduw van de bruiloft vervangen door een diep zwart en ook het goud en rood van de Lannisters was nergens te bekennen. Het kostuumdepartement verdient wederom credits.
- Stannis vat nog even samen waarom de Game of Thrones ook alweer gespeeld wordt: “I will not become a page in someone else’s history book.”
- Deze week kregen we wederom een geweldige acteerprestatie te zien van Jack Gleeson. Hij liet een totaal andere kant van Joffrey zien.
- De uit gewei gevormde kroon van Joffrey is doorvlochten met zilveren bloemen; de Tyrells hebben zich als hardnekkig onkruid in de tuin van de Lannisters gezaaid.
- Uit een vrij knullig stukje dialoog blijkt dat Tyrion blijkbaar tot de komst van Podrick heeft gewacht om zijn situatie hardop te overdenken. Podrick zou overigens een goede smokkelaar kunnen zijn. Wellicht is een stage bij Davos een idee?
- Ik ben niet ingegaan om de zeer problematische scène tussen Jaime en Cersei, aangezien Sonia Saraiya van de A.V. Club de vertaling van deze passage in het boek in dit stuk uitgebreider en breder aan bod laat komen dan ik hier zou kunnen.
