Game of Thrones S6E10: The Winds of Winter – recap

HBO’s hitserie herschikt het bord in haar langste en één van haar beste afleveringen.

MetThe Winds of Winter bereiktGame of Thrones haar derde bedrijf. De eerste akte eindigde toen Robb Starks dood een einde maakte aan de War of the Five Kings, waarna een chaotische post-oorlogssituatie werd ingeluid. Met twee kroningen in het noorden en zuiden en Dany’s vertrek uit Meereen komt nu ook aan deze periode een einde. Een enkel seizoen, opgesplitst in twee delen van in totaal dertien afleveringen, rest nog. En hoewelWinds zowel iedere verhaallijn een passend eind toebedeelt, geeft het ook een flinke zwieper aan het schaakbord dat duidelijk maakt waar de stukken volgend jaar zullen beginnen. Afgezien van enkele zwervers – Sam, Brienne, Arya, Euron – heeft vrijwel iedereen zich gegroepeerd rond drie hotspots: onder Koning Jon Snow in Winterfell, bij Koningin Cersei in King’s Landing of in armada van de Mother of Dragons.

De meest radicale herpositionering vindt direct plaats in de openingsscène. Dat er iets niet pluis is, wordt snel gesuggereerd door de on-Game of Thrones-iaanse opbouw. Enkel begeleid door de bel van de Sept of Bealor maken enkele personages zich op voor hun dag. Tommen zet zijn kroon op, Margaery wordt in een jurk gehesen, de High Sparrow drapeert zijn juten gewaad over zijn schouders. Ieder hult zich in passende kledij van de de rol die zij zich hebben aangemeten, klaar om hun bijdrage te leveren aan de aankomende schijnprocessen.

Maar dan begint een somber piano-intro te spelen. Een muzikale begeleiding als deze werd niet eerder in de serie gebruikt, waardoor we als publiek gelijk weten dat er iets eigenaardigs aan de hand is. Plots, in een geniaal staaltje misleiding, stopt de muziek en begint de eerste echte scène, waarin Loras zijn familie afzweert en de goden omarmt. Even lijkt het alsof Ramin Djawadi’s nieuwste deuntje slechts begeleiding was voor de introducerende montage, maar wanneer Gregor Clegane Tommen ervan weerhoudt zijn weg naar zijn moeders proces te banen, blijkt niets minder waar. Een kinderkoor voegt zich bij de melancholieke piano, even later gevolgd door een steeds driftiger bespeeld kerkorgel, afgesloten door messen in het donker.

Met uitzicht op een brandend King’s Landing kijkt Cersei uit haar raam, het moment vierend met een glas wijn. Ze waant zich even vader Tywin, die het rebellerende huize Reyne met de grond gelijkmaakte door hun ondergrondse gangenstelsel onder water te zetten, iedereen verdrinkend. Cersei lijkt haar vijanden – de Tyrells en The Faith – ook in één klap uitgeroeid te hebben. Maar waar Tywin een meesterstrateeg was en zijn heerschappij sterker dan ooit maakte door een opstandig huis met de grond gelijk te maken, zullen Cersei’s daden vanuit het perspectief van de gewone man heel anders lijken. Het volk steunde Tommen en Margaery, die samen met een nieuwvonden religieus leider na jaren van oorlog een tijdperk van vrede en welvaart beloofden. Cersei ontnam hen dit alles, en – zo zien we later – start een tijdperk van militaire tirannie. Waar de angst voor Tywin was gebouwd op het stevige fundament van Casterly Rock, blaast Cersei letterlijk en figuurlijk iedere vorm van stabiliteit op.

Er is een schril contrast tussen de wijze waarop de aanwezigen tijdens Cersei’s kroning worden geïnstrueerd ‘long may she reign’ te echoën en de manier waarop ‘King in the North’ later richting Jon wordt geschreeuwd. Eén is geboren uit angst en onderdrukking, de ander uit een gezamenlijk gevoel van vertrouwen. Jon bewees zich wellicht niet als een briljant strateeg tijdens deBattle of the Bastards, maar hij is wel iemand die zichzelf in de eerste linie plaatste. Zijn hal, klein en warm, is gevuld met bekende gezichten, die zich ieder (oké, Littlefinger daargelaten) vol overgave achter hun nieuwe leider scharen. Cersei’s ruimte, groot en kil, is gevuld met willekeurige onderdanen, die op hun plaats worden gehouden door een dikke rij Lannister-soldaten.

The Winds of Winteris gevuld met dergelijke mooie contrasten en parallellen. Zo ook bijvoorbeeld Jaime’s blik richting Cersei wanneer zij de ijzeren troon bestijgt. Zijn leven lang is hij uitgejouwd om een daad waarme hij duizenden levens redde. ‘Kingslayer’ was de naam die de boeken inging, terwijl niemand wist dat Aerys ‘burn them all’ Targaryen op het punt stond de stad in vuur en vlam te zetten. Nu heeft de vrouw voor wie hij alles opzij zette diezelfde voorraad Wildfire aangestoken, en er indirect voor gezorgd dat ook zijn laatste kind hem ontnomen werd. Een wreder einde was dit seizoen niet denkbaar voor Jaime, en hij lijkt in seizoen zeven dan ook lijnrecht tegenover zijn zus komen te staan. Zijzelf heeft met Tommens dood nu alles verloren waarvoor ze leefde. Haar weg naar de puntige ijzeren zetel werd geplaveid met het bloed van ieder die haar in de weg stond, ook dat van haar kinderen. Het was dan ook niet de Cersei die alles opgaf voor haar nageslacht die plaatsnam op de troon, maar een lege huls.

DatThe Winds of Winter zo vlot wegkijkt, zeker voor zijn uitzonderlijk lange lengte, ligt opnieuw grotendeels aan Sapochnik’s regie. Neem bijvoorbeeld de scène waarin Tommen zich van zijn leven berooft. Sapochnik kiest ervoor om een statische camera lijnrecht tegenover het raam te plaatsen waarvanuit de destructie zichbaar is. Zonder iets te zeggen zet de jonge koning zijn kroon af en loopt uit beeld. De camera blijft hangen, te lang, en we staren door het open venster alsof daarbuiten iets zal moeten gebeuren. Dan zwellen de voetstappen weer aan, en in één vloeiende beweging springt Tommen in het kozijn en laat hij zich vallen. Menig ander regisseur had gedurende deze handelingen geknipt naar Tommens verwarde gelaat of een close-up van zijn trillende handen, maar door de scène sec vanuit het perspectief van de ruimte te filmen, komt het moment dat de blonde tiener zich verticaal richting de plaveien snelt een stuk harder aan.

Ook wat betreft de montage worden een aantal fraaie trucjes uitgehaald. Zo start men Walder Frey’s speech al in (“For house Lannister!”) terwijl Tommens raam nog in beeld is. Later in de aflevering wordt opgebouwd naar een fraaie schnitt van Lyanna’s baby naar het gelaat van Jon Snow, waarin met een tweetal beelden meer wordt gezegd dan elke langgerekte lore-dump voor elkaar had gekregen. Meer contrast wordt gecreëerd wanneer we vanuit Jons ‘King in the North’-moment direct worden getransporteerd naar de murwe sfeer van Cersei’s kroning, om kort daarop via een edit geconfronteerd te worden met het verschil tussen deze angstaanjagende nieuwe heerser en de op handen gedragen Daenerys. Ondanks dat iedere verhaallijn duidelijk naar zijn eigen individuele climax werkte, trekken de overgangen vanThe Winds of Winter alles thematisch naar elkaar toe.

De finale van seizoen 6 is een tegenhanger van het slotstuk dat we vorig jaar voorgeschoteld kregen.Mother’s Mercy was een genadeloze aflevering, doortrokken van pessimisme. Stannis’ campagne viel in enkele minuten uiteen, Dany werd gevangen genomen door de Dothraki, Jaime zag zijn dochter in zijn armen overlijden, Cersei’s waardigheid werd geheel afgebroken en Jon werd verraden door zijn collegae van de Night’s Watch. Vergelijk dat metWinds of Winter, waarin Dany met een enorm leger van wal steekt, Arya wraak neemt voor de Red Wedding, Sam genoeg lectuur vindt om de winter door te komen, Jon tot King in the North wordt benoemd, en we zelfs een scène in Dorne krijgen die niet de neiging geeft iets naar de televisie te gooien.

Naast de laatste etappe van het tweede bedrijfisThe Winds of Winter ook het slotstuk van veel karakterbogen die aan het begin van seizoen vijf werden opgezet. Net als inMother’s Mercy vorig jaar was de hoeveelheid cruciale gebeurtenissen enorm hoog, maar dan verteld in een veel beter tempo. Bovendien laatWindsons achter met waarschijnlijk de beste sequentie uit de geschiedenis van de serie, prachtig ondersteund door het werk van (toekomstig Emmy-winnend?) componist Ramin Djawadi. Onder begeleiding van een schreeuwend orgel kwamen lang geleden opgezette verhaallijnen – de anti-Lannister plots van de Tyrells, Lancels radicalisering, de opkomst van de High Sparrow en zijn bewapende fanatiekelingen, de door Qyburn geadopteerde little birds van Varys, en Cersei’s publieke vernedering - tot een explosief, maar vanzelfsprekende conclusie die het speelbord in King’s Landing definitief reset. HetGame of Thrones dat volgt zal waarschijnlijk niet veel lijken op wat we gewend zijn, en hoewel ik met weemoed gedag zeg tegen het geplot en gekonkel, ben ik benieuwd wat men voor het grote slotstuk gepland heeft.

Losse gedachten: