Creatieve arthouse van Hollandse bodem.
Films van Nederlandse bodem hebben het niet altijd even makkelijk. Veel gehoorde kritiek is dat het de vele makers ontbreekt aan creativiteit of dat de Hollandseblockbusterseen slap aftreksel zijn van alles wat we twee jaar eerder uit Amerika overgevlogen kregen. Vaak kan ik me ook prima vinden in de kritiek op onze filmindustrie, het valt me eerder tegen dan mee. MetAfscheid van de Maanvan Dick Tuinder is het echter het tegenovergestelde. De creatief gevonden tragikomedie is een zeldzaam stukje kwaliteit waar het Hollandse van af straalt.
Roerig
Tijdens de vroege jaren ’70, wanneer het Apollo programma van NASA ten einde komt, ziet de jonge Duch zijn familie uiteenvallen. Nadat de nieuwe buurvrouw haar intrek neemt in de flat valt Duchs vader als een blok voor haar. Aangetrokken tot de seksueel vrije en kunstzinnige dame besluit hij zijn familie te verlaten en een deur verder intrek te nemen. Duch vindt zijn afleiding in het maanprogramma en de liefde voor zijn andere buurvrouw, een eenzaam en wat verdwaasd figuur. Stuk gaand van verlangen schommelt de vrouw tussen lust en kalmte, met haar man al maandenlang op zee. De film schakelt in hoog tempo tussen de worstelingen van ieder personage, met de familie van Duch centraal. Echtscheidingen en verlangens, tradities en verandering, het verhaal is zo roerig als de seventies zelf.
Als warme foto’s
Cinematografisch levertAfscheid van de Maan een mooi stukje werk af. De shots voelen aan als warme, broeierige foto’s die je terug ziet in het album van je ouders of grootouders. Strak en breed geschoten wordt er een gedetailleerde weergave van het huiselijk leven in beeld gebracht. Het acteerwerk is menselijk en tastbaar en daardoor zeer overtuigend. Waar veel Nederlandse films uitgaan van een paar knappe koppen met beweeglijke mimiek, leunt Tuinder op natuurlijke figuren met fantastische lichaamstaal. Hoewel het soms wat vervreemdend aanvoelt, verlies je nergens echt de aandacht. De handelingen zijn goed getimed en de dialogen interessant.
Gematigd symbolisch
Gedurende het verhaal wisselen surrealisme en realisme elkaar constant af. Er is een zekere mate van symboliek aanwezig die de ene keer beter werkt dan de andere. Tuinder past deze gematigd toe, waardoor de film nergens abstract aanvoelt. Wanneer Duch's zusje een barst in de vloer ontdekt en opmerkt: ‘dit is waar het begint’, blijkt dit het best. Een gezin dat langzaam uiteenvalt en waar de kinderen de dupe zijn van verdwaasde ouders. Ondanks alle verwijzingen en wendingen ontstaat er een pallet van diepe personages in een oppervlakkige omgeving. Hoe sociale controle langzaam wegebt uit de buitenwijk.
Conclusie
Afscheid van de Maanheeft even nodig om op gang te komen en het duurt even voordat je als kijker er grip op krijgt. Vervolgens leef je mee en ben je benieuwd naar de ontwikkeling. De subtiele combinatie tussen illusie en werkelijkheid zetten je zo nu en dan op het verkeerde been. Het is creatief gevonden arthouse, en het Hollandse is in alles aanwezig. Dit maakt datAfscheid van de Maan nog nét iets fascinerender is dan andere fil
