Barbara - recensie

Een film die even afstandelijk en koel is als het getoonde Oost-Duitse regime.

Een bankje voor een klein ziekenhuis in de provincie. Een jonge vrouw stapt uit een bus, steekt een sigaret op, kijkt op haar horloge en stapt blijkbaar precies op tijd het gebouw binnen. Een beheerste en berekenende vrouw, zoveel is meteen duidelijk. Maar zit er meer achter of blijft het een vlakke invuloefening?

Het is zomer 1980 in een kleine provincieplaats in de toenmalige DDR. Barbara (Nina Hoss) ziet, na een straf van de machthebbers, haar kansen op het vluchten uit de socialistische heilstaat zo goed als verdwenen. Ze wordt overgeplaatst naar een klein ziekenhuis waar ze zich met over de kinderen ontfermt. Desondanks houdt ze vast aan haar droom ooit naar het vrije westen te kunnen, geholpen door haar vriend Jörg die ze in het geheim ontmoet. De aandacht die er door de geheime dienst op haar wordt gelegd, maakt het het echter niet makkelijker op. Na diverse huiszoekingen rijst de vraag wie er nog te vertrouwen is. André, haar baas in het ziekenhuis, lijkt hierin een dubieuze rol te spelen. Of maakt de continue spanning en het wantrouwen het onmogelijk mensne goed in te schatten?

Christian Petzold won voorBarbaraeen Zilveren Beer voor beste regisseur op het afgelopen Filmfestival in Berlijn en staat in een lange rij van films die terugkijken op het leven in de voormalige DDR.Das Leben der Anderen(2006) enGood Bye Lenin(2003) zijn hier eerdere succesvolle voorbeelden van. De laatstgenoemde film had nog een soort nostalgisch karakter, maar dat geldt zeker niet voorDas Leben der AnderenofBarbara. Deze grimmige films draaien vooral om het idee continu bespied te worden, gecombineerd met een ongewisse afloop. Dit is ook de reden dat de personages ogenschijnlijk vlak overkomen, om aan de buitenwereld - en dus de altijd aanwezige verklikkers - maar niets te laten merken. Maar waar een film alsDas Leben der Anderenhier psychologische diepgang tegenover wist te zetten, blijft het bijBarbaravooral buitenkant.

Regisseur Petzold heeft een intrigerend uitgangspunt als basis voor zijn film. Een vrouw in verdrukking, klem tussen de staat en haar hang naar vrijheid, maar ook bekneld tussen twee mannen. Moet je soms liefde offeren om zo je leven weer in eigen handen te krijgen. De opening van de film lijkt hier een mooie basis voor neer te leggen. Helaas ontspoort het daarna dramatisch. Het verhaal zwalkt alle kanten op, het acteren blijft vlak, de dialogen zijn staccato en de (schaarse) pianomuziek weet net niet de juiste snaar te raken. De afstandelijkheid en vlakheid van de personages wordt helaas niet aangevuld met een verdieping en een context .Hierdoor overtuigtBarbaraniet en blijk je als kijker ongeïnteresseerd aan de zijlijn staan. Alleen de cinematografie weet de film nog iets hoger te tillen.

Het bewijs dat een intrigerend uitgangspunt en een mooie eerste scène niet persé een goede film oplevert, bewijst helaasBarbaravan regisseur Christian Petzold. Het verhaal stuitert alle kanten op en weet niet te overtuigen, net als het vlakke acteren en de staccato dialogen. Alleen de beelden voegen aan de film nog een positieve noot toe, alsmede de verwachting dat er de komende jaren ongetwijfeld meer filmmakers zich aan dit onderwerp zullen wagen.