Belle - recensie

Groot talent Gugu Mbatha-Raw en veteraan Tom Wilkinson overstijgen een vrij conventioneel kostuumdrama.

Het eerder dit jaar uitgekomenBeyond the Lightsverdween vrij geruisloos uit de Nederlandse bioscopen. Dat betekent dat veel filmliefhebbers niet alleen één van de betere romantische dramas van de afgelopen tijd gemist hebben, maar ook de doorbraak van Britse actrice Gugu Mbatha-Raw. Nu komt er een tweede kans om kennis te maken met Mbatha-Raw die ook inBelleveel indruk maakt. Zij acteert met veel zelfvertrouwen en emotie, en weet bovendien succesvol haar personage uit de diepen. Dat is maar goed ook.Belleis weliswaar een goed gemaakte, boeiende film met hart op de goede plek, maar het vertelt een bijzonder verhaal op een nogal conventionele en versimpelde manier.

Belle

Aan het eind van de 18de eeuw is Dido Elizabeth Belle (Mbatha-Raw) met haar donkere kleur een opvallende verschijning in de Britse aristocratiekringen. Ze woont bij haar oom en tante, Lord en Lady Mansfield, respectievelijk vertolkt door Tom Wilkinson en Emily Watson. Belle's vader is admiraal Sir John Lindsay (Matthew Goode), terwijl ze haar donkere moeder nooit gekend heeft. John sterft al snel, Goode is feitelijk slechts in één slecht geacteerde scene te zien, en laat Belle een erfenis achter. Dat heeft vooral gevolgen voor Belle's partnerkeuze. In tegenstelling tot haar blanke nichtje Elizabeth (Sarah Gadon) hoeft zij niet met een rijkere partner te trouwen en kan zij - in theorie - uit liefde trouwen.

Slavernijzaak

Aangezien Belle zich niet serieus met een huwelijk hoeft bezig te houden, leidt ze een vrij zorgeloos bestaan. Haar familie houdt van haar, en zij en Elizabeth zijn beste vriendinnen. Langzaam maar zeker begint Belle zich echter vragen te stellen over haar identiteit. Waarom mag zij bijvoorbeeld niet met gasten aan de hoofdtafel dineren? Het zou de eitquette verstoren volgens Lord Mansfield, en als de Britse operrechter kan hij niet zomaar de etiquette veranderen. Hij heeft meer macht over de wet, en er staat hem nu een lastige uitspraak te wachten. Een Brits schip heeft slaven overboord gegooid, en nu moet Mansfield toetsen of dat terecht was of niet, en of de verzekeraars daarom geld moeten betalen. De toekomst van de Britse slavenhandel, en daarmee de Britse economie zou weleens van Lord Mansfield's uitspraak kunnen afhangen.

De rechtzaak zorgt natuurlijk voor nog meer vragen bij Belle, die beseft dat zij als donkere vrouw erg gepriviligeerd is. Ze niet afhankelijk van een man, én heeft de vrijheid die de rest van de donkere Britten ontbeert. Ze bevindt zich hierdoor in een bijzondere situatie. Ze is zich bewust van het racisme jegens donkere mensen, maar kan dat niet onder woorden brengen. Dat is ook niet verrassend, aangezien haar maatschappij haar daar volstrekt niet op heeft voorbereid. Hoe denk je na over, en bespreek je racisme, als het woord/idee niet eens bestaat in jouw leefwereld? Dit is een erg fascinerende vraag, en er zijn maar weinig films waarin het zo direct naar voren komt. Het is daarom erg jammer dat het script er veel te weinig mee doet. Belle's worsteling en verwarring komt gelukkig wel heel goed naar voren in Mbatha-Raw's vertolking.

Regisseur Amma Assante werkt de relatie tussen Lord Mansfield en Belle echter wel goed uit, en wordt daarbij geholpen door de sterke rol van Tom Wilkinson. Zij kibbelen wel over de rechtszaak, maar dat doen ze wel met het idee om elkaar beter te begrijpen. Assante verdient veel lof omdat zij Lord Mansfield's twijfels over de zaak niet op een moraliserende wijze presenteert. Ze beseft heel goed dat Lord Wilkinson niet volgens moderne normen en waarden getoetst wordt. Ze presenteert hem dan ook als een complexe man die oprecht houdt van Belle, maar tegelijkertijd ook gebonden is aan de context van zijn tijd en status, waardoor hij niet goed weet wat hij moet oordelen. Helaas worden andere personages wel op een zeer stereotiepe manier gepresenteerd. Vanaf de eerste scene met John Duvinier (Sam Reid) weten wij dat hij en Belle verliefd gaan worden, en dat hij met zijn progressieve ideëen erg invloedrijk gaat zijn. Het tegengestelde geldt voor James Ashford, die wordt vertolkt door Tom Felton. Felton speelde Draco Malfidus in de Harry Potter-films, en hij vertolkt James alsof hij gevraagd is om de racistische versie van dat personage te spelen.

Conclusie

Bellevertelt een bijzonder verhaal dat regisseur Amma Assante de kans geeft om complexe zaken te behandelen, die in niet veel films besproken zijn. Helaas benadert de film deze ideëen te vaak op een ietwat oppervlakkige manier. Dat geldt niet voor Gugu Mbatha-Raw en Tom Wilkinson. Dankzij hun acteerwerk en hun sterk uitgewerkte personages stijgt de film toch ver boven de middelmaat uit.