La loi du marché - recensie

Een authentieke film is niet automatisch een goede film.

De samenwerking tussen regisseur Stéphane Brize en acteur Vincent Lindon is behoorlijk succesvol. Hun vorige twee films,Mademoiselle Chambonen Quelques heures de printemps, kregen lovende recensies en een handvol Cesar-nominaties, de belangrijkste Franse filmprijzen. Brize's nieuwste film La Loi du Marché draaide dit jaar op het filmfestival van Cannes waar Lindon de prijs voor beste acteur won. Lindon is erg goed, maar het is moeilijk te geloven dat dit de meest bijzondere rol in Cannes was.

Stéphane Brizé wordt geroemd om zijn 'rauw-realistische films, wars van vals sentiment' en om zijn sobere, integere stijl.La loi du Marchévoldoet eveneens aan die kenmerken, maar toch is dit niet een erg succesvolle film. Dat komt mede doordat Brizé ietwat doorschiet in zijn soberheid. Lindon speelt hier Thierry, een ontslagen fabriekswerker van middelbare leeftijd op zoek naar een baan. Thierry moet zijn familie onderhouden en is bereid ieder werk aan te nemen. Hij is echter in een vicieuze cirkel beland, zoals de sterke, scherp geschreven openingsscene duidelijk maakt. Hij kan alleen maar werk vinden als hij ervaren is, maar kan geen ervaring opdoen zonder werk te vinden.

Documentaire stijl

De film volgt Thierry's dagelijks leven. We zien zijn sollicitatiegesprekken, zijn discussies met de bank, zijn gezinsleven, en wanneer hij eindelijk een baan heeft, zijn werk als bewaker bij een supermarkt. Het is duidelijk dat Brizé in deze film probeerde om een zo authentiek mogelijk beeld te schetsen van het leven van een Frans arbeidersgezin ten tijde van de financiele crisis. Dat zorgt vaak voor erg realistische, maar kleurloze scenes. Wanneer Thierry bijvoorbeeld bij de bank is om een oplossing te zoeken voor zijn financiele problemen volgt een zeer authentieke dialoog tussen Thierry en de bankbediende. Zo authentiek zelfs dat wanneer Brizé met een camera een willekeurige bank zou binnenlopen en daar een echt gesprek tussen een arbeider zoals Thierry en een bankbediende zou opnemen er weinig verschil zou zijn. Dat kan helaas gezegd worden van vele andere scenes; wanneer Thierry in de supermarkt werkt zien we minutenlang klanten boodschappen kopen.

Arbeiders

Vincent Lindon, die aangeeft dat hij zelf uit de 'gegoede klasse' komt, heeft de film 'een eerbetoon aan de armen' genoemd. Dat komt ietwat hautain over, en geeft ook een beetje het probleem van de film aan. Je kunt je afvragen in hoeverre de Franse arbeiders zelf op deze film zitten zitten te wachten. Waarom zou je immers je zuurverdiende geld besteden aan een film die alleen maar wil laten zien hoe jij aan je zuurverdiende geld probeert te komen, en die je verder helemaal niets nieuws te bieden heeft? Brizé heeft zeker het hart op de goede plek, en hij is zeker begaan met de Franse arbeiders maar het is niet helemaal opvallend dat zijn film goed presteerde in Cannes. Kort door de bocht gezegd is dit tot op zekere hoogte meer een film voor de rijkelui die zich kunnen vergapen aan de zware levens van 'zielige' arbeiders. Dat betekent overigens niet dat de film helemaal geen succes is. Er zijn ook een behoorlijk aantal mooie momenten. De film weet heel veel sympathie op te wekken voor Thierry en zijn familie, zeker tijdens twee humorvolle dansscenes. De beste scene in de film komt echter wanneer Thierry zijn caravan probeert te verkopen. Noch hij, noch de potentiele koper wil iets toegeven aan de prijs en de film toont begrip voor beide posities. Het presenteert de koper niet als een arrogante blaaskaak, maar als een redelijke, rationele man die net als Thierry het best voor hem en zijn familie wil.

La Loi du Marchébewijst dat authenticiteit geen garantie is voor kwaliteit. Marche wil een realistische film maken over de Franse arbeidersklasse, maar hij voert zijn sobere stijl te ver door. Hierdoor heeft hij een vrij banale film gemaakt die de Franse arbeidersklasse zelf weinig te bieden heeft. Dankzij enkele geslaagde scenes en een goede rol van Vincent Lindon weet hij wel veel sympathie op te wekken voor zijn personages.