Cave of Forgotten Dreams - recensie

Geslaagde documentaire in 3D waarin regisseur Herzog wederom laat zien een unieke filmmaker te zijn.

Steeds wanneer regisseur Werner Herzog een film maakt, weet je dat je iets kan verwachten wat je maar bij weinig films die in de bioscoop draaien zal meemaken: je gaat iets compleet nieuws zien. In een tijd waarin de sequel en de remake hoogtijdagen beleven op het witte doek is het een meer dan welkome afwisseling om een documentaire van Herzog te beleven.

De Duitse regisseur Werner Herzog draait al heel wat decennia mee in de filmwereld en keer op keer weet hij als geen ander iets op beeld te krijgen wat maar weinig anderen gegeven is. Na geroemde documentaires als Close Encounters at the End of the World over het woeste continent Antartica,Grizzly Manover een man met een fatale fascinatie voor grizzlyberen in Alaska, enInto the Abyss dat een draai geeft aan het enigszins uitgemolken onderwerp dat de doodstraf in de VS heet, maakt Herzog wederom een documentaire die dieper gaat dan je had gedacht. Cave of Forgotten Dreams gaat kortweg over de ontdekking in 1994 van een grot die we vandaag kennen als de Chauvet-grot in de Franse Ardêche. Het bijzondere aan deze grot is dat hij 20.000 jaar afgesloten is geweest en daarnaast werden de oudste tot nu ontdekte beschilderingen ontdekt in de grot van maar liefst 32.000 jaar oud. Sinds de ontdekking heeft Frankrijk er gelukkig voor gezorgd dat deze historische grot goed beschermd wordt tegen onwenselijke menselijke invloeden. Zo heeft slechts een zeer select groepje wetenschappers toegang tot de grot. Toch kreeg regisseur Werner Herzog uiteindelijk toestemming om met een kleine filmcrew de grot te filmen.

Hoewel dit een documentaire had kunnen worden over de geschiedenis van de ontdekking van een grot met allerlei wetenschappelijke reconstructies is het vanaf het begin vanCave of Forgotten Dreamsal duidelijk dat Herzog een diepere betekenis zoekt. Zoals we van de Duitse regisseur gewend zijn, gaan de beelden gepaard met een enigszins filosofische vertelling van de regisseur zelf. Maar gelukkig laat Herzog ook genoeg ruimte voor simpelweg de beelden van de grot zelf waarin je als kijker weg kan dromen, mede geholpen door de wonderschone muziek en de gepaste momenten van totale stilte. Dat de film in 3D is gefilmd, is geheel terecht en voert de kijker naar een vierde dimensie waarin je echt een gevoel van tijdloosheid krijgt. De documentaire bevat daarmee de kern van waar de film over gaat, namelijk hoe we als mensheid eigenlijk niet veel veranderd zijn ten opzichte van onze voorouders qua dromen en verwondering over hoe het universum in elkaar steekt. De grot is, zoals Werner Herzog mooi zegt, een bevroren moment in de tijd.

Ook gaat de documentaire op zoek naar de oorsprong van de kunst. De kunstwerken in de Chauvet-grot zijn in een tijdperk gemaakt waarin de homo sapiens (de moderne mens) en de neanderthalers nog beiden leefden in Europa. De kunstwerken in de Chauvet-grot zijn afkomstig van de homo sapiens en in de documentaire wordt (al is dit naar het schijnt een bediscussieerd onderwerp) gezegd dat de neanderthalers weinig tot geen gevoel voor kunst hadden. Hoe dan ook is het interessant dat de documentaire laat zien dat er vele overeenkomsten zijn tussen de kunst in de grot en kunst zoals wij die tegenwoordig kennen. Ook hier weer krijg je het gevoel dat de ‘vergeten dromen’ van onze voorouders waarover de titel van deze documentaire spreekt, nu nog steeds springlevend zijn.

Deze documentaire doet waar kunst voor bedoeld is, namelijk het uiten van wat het betekent om mens te zijn, waarbij de vergeten dromen en onbeantwoorde levensvragen van onze voorouders nu en altijd actueel zullen blijven. De appel valt dan ook niet ver van de boom.Cave of Forgotten Dreamsis een geslaagde documentaire die terecht bejubeld is op vele filmfestivals over de gehele wereld en nu eindelijk zijn weg heeft gevonden naar de Nederlandse bioscopen.