Crulic - The Path to Beyond - recensie

Animatie is geschikt voor kinderverhalen.Crulic: The Path to Beyond vertelt een ander verhaal. Deze film wekt met een keur aan animaties de tragische geschiedenis van een Roemeense gelukszoeker tot leven.

Crulic gaat over het leven van de Roemeen Claudiu Crulic, die in 2008 op 33-jarige leeftijd in Polen overleed aan de gevolgen van een hongerstaking. Hij was gevangen gezet op grond van verdenking van het stelen van de portemonnee van een rechter. Hij heeft dan al een aantal tragische gebeurtenissen in zijn leven achter de rug in het land waarnaar hij was vertrokken om zijn geluk te beproeven. In Polen vindt hij een vriendin, maar hun baby overlijdt. Met zijn vriend krijgt hij een ongeluk; hijzelf overleeft het maar zijn vriend niet. Als hij voor diefstal wordt gearresteerd, kan hij aantonen dat hij op dat moment in Italië vertoefde, maar zijn verhaal wordt voor kennisgeving aangenomen. Er is niemand die zich zijn lot aantrekt. Hij raakt verzeild in een Kafkaeske nachtmerrie en wordt vermalen in een rechtssysteem dat het niet zo nauw neemt met burgerrechten. Reclameren, brieven schrijven, het helpt allemaal niets. Niemand antwoordt. Wanhopig geworden geeft Crulic zijn verweer op en gaat in hongerstaking. Ook daarop reageren de verantwoordelijke functionarissen niet adequaat. Hij schrijft alleen nog data en feiten op.

De Roemeense regisseur Anca Damian vertelt het verhaal niet als een woedend pamflet, maar hij gebruikt zeer uiteenlopende animatietechnieken om deze treurige geschiedenis te reconstrueren. Daarvoor heeft hij vijf Roemeense tekenaars ingehuurd. Met foto's, vaak bewerkt met potlood, verf, houtskool en klei, maar ook met simpele lijnanimaties, stopmotion technieken, poppenanimaties en cut-outs tegen de achtergrond van prachtige tekeningen en aquarellen, brengt hij herinneringen, emoties, gedachtes, nachtmerries en de uiteindelijke aftakeling van Crulic tot leven. Geen animatiemiddel blijft onbenut.

Er zijn slechts 100 foto's overgebleven uit het leven van Crulic en wat dingen die hij in de gevangenis nog bezat, waaronder zijn eigen aantekeningen. Damian heeft die notities gebruikt om het beeldmateriaal te begeleiden en nog te versterken. Ook dat doet hij op een uitgekiende manier. Hij maakt de dode tot de verteller van zijn eigen verhaal. De titel verwijst daar al naar. In een voice-over blikt de overleden Crulic terug op zijn leven en vertelt hij hoe het allemaal zover heeft kunnen komen. Damian vertelt de geschiedenis met overdadige en esthetische middelen. Toch doet deze vorm geen afbreuk aan de ernst van het verhaal.

Aan het eind van de film treedt de regisseur uit de context van de met animatie verbeelde vertelling. We zien dan flarden van tv beelden waaruit we kunnen afleiden dat de dood van Crulic in Roemenië geleid heeft tot een politieke rel. Poolse functionarissen verschonen zich en een Roemeense minister moet aftreden, omdat Crulics verzoeken om hulp van de Roemeense ambassade volledig genegeerd zijn.

Regisseur Anca Damian vertelt het aangrijpende levensverhaal van een eenvoudige Roemeense gelukszoeker, die buiten zijn macht verstrikt raakte in een bureaucratisch juridisch systeem en tevergeefs de hulp inriep van verschillende instanties. Hij animeert deze geschiedenis met een arsenaal aan middelen, waardoor een geheel eigen animatiedocu is ontstaan.