Daglicht - recensie

Iris krijgt op een merkwaardige manier te horen dat ze een broer heeft terwijl ze altijd heeft gedacht dat ze enigst kind was. Wie is haar broer en waarom weet ze niet van zijn bestaan?

Iris heeft het er maar druk mee: een baan als advocate en het alleenstaande moederschap over een autistisch zoontje genaamd Aron. Wanneer Aron op school een andere leerling door de ruit duwt, moet Iris hem noodgedwongen een week thuishouden. Ze besluit zich terug te trekken in het huisje van haar moeder die dan juist een weekje op vakantie gaat. Terwijl ze alle ballen in de lucht probeert te houden, sterft er tot overmaat van ramp een vis in het aquarium van haar moeder. Om Aron, die lichtelijk in paniek is geraakt door dit tragische voorval, gerust te stellen belt ze de ‘meneer van de vissen’. Deze komt al snel om het sterfgeval op te lossen. Maar als hij Iris zegt dat Aron sprekend op haar broer lijkt, brengt hij Iris in verwarring, want ze heeft helemaal geen broer.

Daglichtis gebaseerd op het gelijknamige boek van Marion Pauw dat in 2009 werd bekroond met de Gouden Strop. Pauw heeft zelf een zoontje met Asperger en verwerkte haar ervaringen in het verhaal. Dat maakte de verfilming voor regisseur Diederik van Rooijen een delicate kwestie. Maar Van Rooijen zag meer beren op de weg. Zo stond het einde hem niet aan. Sterker nog, hij wilde een compleet andere dader ten tonele voeren. Dit is hem uiteindelijk niet gelukt, dus de dader uit het boek is gelijk gebleven. Wel heeft hij het einde flink veranderd zodat het zich beter zou lenen voor een film. De Nederlandse thriller is over het algemeen geen hoogvlieger. Voor de betere spanningsboog wijken we al gauw uit naar Scandinavië waar tegenwoordig hoge thrillerkunst wordt bedreven. Dat betekent niet datDaglicht geen kans verdient. De film kan leunen op een degelijke oer-Hollandse cast met Angela Schijf in de hoofdrol waarvoor ze bereid was haar lange haren af te knippen.

Een enkeling weet nog dat Angela Schijf in de jaren ’90 een trend zette met tuinbroeken en vlechtjes door haar rol in GTST. Inmiddels is ze een gerespecteerd actrice die mag meedraaien in grootse en noemenswaardige producties. Schijf lijkt met deze ervaring geknipt voor de hoofdrol. Ze is zeer geloofwaardig als alleenstaande moeder die de balans probeert te vinden tussen het moederschap en haar carrière. De band die ze heeft met haar zoontje is niet overdreven zorgzaam of romantisch gemaakt - even geen supermoeder, wel zo prettig. Een interessante tegenspeler van Schijf is Matteo van der Grijn (Soldaat van Oranje) die iets weg heeft van Ben Affleck. Hij speelt de psychiater van de TBS-kliniek en love interest van Schijf. Alhoewel het niet met woorden wordt gezegd, is het duidelijk dat de twee elkaar wel leuk vinden. Het is een leuke bijkomstigheid waar verder geen overbodige aandacht aan wordt besteed. Ook de kleine Daniel Verbaan en de vakkundig geschminkte Fedja van Huet komen goed voor de dag. Helaas voor Monique van der Ven lukt het haar niet te overtuigen als kille moeder. Alhoewel ze haar strakgetrokken gezicht moeiteloos in de plooi kan houden, kost het moeite haar motieven te geloven. En dan is er nog Thijs Romer die een compleet overbodige rol heeft.

Wat voor veel acteurs in hun nadeel werkt is het script. Dat is duidelijk met de Franse slag geschreven. Naast de wat onnatuurlijk aanvoelende dialogen staan er ook een aantal slordigheidsfoutjes in. Zo heeft Iris het over 1 week vakantie terwijl haar moeder over twee weken spreekt. Ook het tijdsbestek is wat merkwaardig. Het verhaal begint zo rond 1982, maar op foto’s uit die tijd lijken de personages geen dag jonger. Ook het geluk dat Iris ten deel valt tijdens haar zoektocht naar de waarheid is op zijn zachtst gezegd opmerkelijk. Iris googlet een paar namen en de eerste hit bevat al meteen cruciale informatie. Wat is immers een zoektocht als er niets te zoeken valt? Van een zenuwslopend mysterie is dus nauwelijks sprake, maar wat de spanning wel opdrijft zijn de actiescenes die zonder veel poespas zijn gefilmd. Geen krakende botten of rondspuitend bloed, maar gewoon een ouderwetse achtervolging te voet en een zeer gaaf gefilmde autobotsing. Van Rooijen weet hier ook goed te spelen met on- en offscreen geluid en verschillende camerastandpunten, waardoor je toch wel nieuwsgierig wordt naar het volgende shot.

Zoals bij vele Nederlandse films gaat het mis bij het ijkpunt: het boek. OokDaglicht maakt de fout om uit te gaan van literatuur. De aanpassing van het script gaat over lijken en daardoor krijg je onnatuurlijke dialogen en doodlopende verhaallijnen. Gelukkig kunnen de acteurs en de regisseur wat, waardoor er genoeg gevoel in wordt gestopt om een film af te leveren die het daglicht enigszins kan verdragen.