Elles - recensie

Tijdens het schrijven van een artikel over twee studenten die bijverdienen als prostitué wordt journaliste Anne geconfronteerd met gevoelens en verlangens waarvan ze niet wist dat ze ze had.

Anne (Juliette Binoche) is een ervaren journaliste die vanuit huis artikelen schrijft voor het modemagazine Elle. Terwijl ze werkt aan een nieuw artikel over studentenprostitutie in Parijs, bereidt ze ook een maaltijd voor voor een belangrijk etentje dat ’s avonds bij haar thuis georganiseerd wordt voor de baas van haar man. Tussen het uitvoeren van verschillende huishoudelijke klussen door werpen haar gedachten haar herhaaldelijk terug naar de gesprekken die ze had met twee jonge studenten die hun geld verdienden met de prostitutie. Een levensstijl die zo ver van die van Anne af staat, dat ze geconfronteerd wordt met geheel nieuwe inzichten en emoties.

Weinig meisjes zullen in hun jonge jaren het beroep van prostituee ambiëren. Ze willen dierenarts, juffrouw of schoonheidsspecialiste worden. Pas later zullen sommigen van hen gewild en ongewild achter de ramen belanden. De hoererij wordt vaak geassocieerd met naargeestige dingen. Toch is men altijd wel benieuwd naar een kijkje achter de schermen van de ramen. Wie zijn die mensen die zichzelf verkopen en wie zijn de mensen die deze waren willen kopen? Producer Marianne Slot wilde metEllesantwoord geven op deze vragen, omdat film volgens haar het beste medium is om vragen te stellen zonder daarbij bevooroordeeld te zijn. De kijker kan op die manier zijn eigen antwoord reconstrueren. Ze gaf documentairemaakster Helene de Crécy de opdracht om een reportage te maken over studenten die als prostitué werkten. Deze diende ter inspiratie voor het script vanEllesgeschreven door Tine Byrckel en geregisseerd door Malgorzata Szumowska.

De bedoeling van de makers was om een film te maken over studentenprostitutie. Uiteindelijk is dit thema de katalysator voor de verlangens van de hoofdpersoon Anne. Dat is erg spijtig, want Anne wordt geportretteerd als een vrouw over wiens seksleven we liever niets willen weten. Anne toont zich tijdens de gesprekken met de studentes Charlotte en Alicja net iets te betrokken en terwijl zij Anne voorzien van pikante en bizarre seksverhalen, ziet Anne precies voor zich hoe de studentes hun klanten bevredigen. Dit resulteert in de scenes die verantwoordelijk zijn voor de 16 jaar en ouder certificatie van de kijkwijzer. De seksscènes zijn behoorlijk confronterend. De beelden zorgen voor verwarring; is dit nu geil of is dit gestoord? Duidelijk is wel dat Szumowska de seksuele grenzen van de kijker opzoekt en daardoor zal de kijker misschien meer verborgen geheimen bij zichzelf ontdekken dan hem lief is, net als bij de hoofdpersoon. Ervan uit gaande dat de gemiddelde kijker ook een gemiddelde seksuele interesse heeft, valt te concluderen dat het gros van de beelden niet leuk zijn om naar te kijken. Die jonge meisjes die zich, alhoewel ze het tegendeel beweren, verveeld aan de voeten werpen van de meest misselijkmakende kerels zorgen voor een zeer nare bijsmaak. De filmmakers wilden die negatieve associatie met prostitutie ombuigen door een soort van ‘baas over eigen lijf’ houding mee te geven aan de hoofdpersonen. Maar toch overheerst hier de gedachte dat je het leven als hoer onmogelijk lachen, gieren en brullen kunt vinden.

Door al dat praten en denken over seks wordt er bij Anne ook iets aangewakkerd. Wat dat precies is, blijft helaas onduidelijk, maar Anne is er in ieder geval behoorlijk van in de war. En dat voelt de kijker ook. Want waarom staat ze nu net iets te lang met die oester te spelen, waarom begint ze te huilen nadat ze zichzelf op de badkamervloer heeft gevingerd? Voor Annes emoties zijn verschillende redenen te bedenken en dat wordt dan ook helemaal aan de kijker overgelaten. Soms is dat prettig, maar in dit geval zorgt het voor veel verwarring. Niet alleen de spontane emoties van Anne, maar ook de rommelige vertelling dragen hier aan bij. Het verhaal begint bij de ochtend en eindigt op de avond en gedurende de dag is de kijker getuige van flashbacks die met geen mogelijkheid in een bepaalde tijdsvolgorde kunnen worden geplaatst. Daar komt ook nog eens bij dat de flashbacks, de verhalen van Charlotte en Alicija gewoonweg veel boeiender zijn dan de depressie van een elitaire huisvrouw.

Als je een verhaal vertelt over twee prostitués en een welgestelde huisvrouw, dan lijkt het voor de hand te liggen dat het verhaal van die twee prostitués vele malen interessanter is. Dat is in het geval van Ellesook zo. Als de irritante Anne nu was weggejaagd, dan bleef een hitsige reportage over die we ‘pornofilm’ hadden kunnen noemen. Als die ongemakkelijke seksscènes nu ook eens werden meegenomen naar de daarvoor bestemde afdeling, dan zou er uiteindelijk een hele aardige film overblijven die inzicht geeft in de beweegredenen van twee prachtige jongen vrouwen die ervoor kiezen om zichzelf te verkopen aan vreemdgaand en eenzaam Parijs.