Inside Out - recensie

Pixars beste film sinds jaren.

Boze tongen roepen al jaren dat de creatieve hoogtijdagen van animatiestudio Pixar in een ver verleden liggen. Tot dusver leken ze gelijk te krijgen, want gezien het aantal recente sequels leek het er even op dat de studio zich liever richtte op het uitmelken van bestaande succesnummers dan op het verzinnen van nieuwe. Hoewel we nog steeds onze borst nat kunnen maken voor het onvermijdelijkeToy Story 4,Finding DoryenThe Incredibles 2, laat regisseur Pete Docter zien dat er tussen alle herhaling toch nog plaats is voor de inventieve geest. Met films van Pixars bovenste plank alsMonsters, Inc.enUpop zijn repertoire bewees Docter al eerder goed uit de voeten te kunnen met een origineel gegeven. Gelukkig bewijst zijnInside Out nu het tegendeel van die boze tongen.

Hoe creatief willen we het hebben, vraagt Docter?Inside Out blijkt een achtbaanrit door de menselijke psyche. Centraal staat het elfjarige meisje Riley, of beter gezegd, de stemmetjes in haar hoofd die Rileys doen en laten regelen. Voor het overzicht zijn dat er in Docters wereld slechts vijf, ieder met zijn eigen expertise over de geest van hun gastvrouw. Tot nu toe verliep die besturing betrekkelijk gemakkelijk, waardoor de dominante emotie Plezier het leeuwendeel van Rileys herinneringen verzorgde. Daar steken haar collega's Woede, Angst, Afkeer en vooral Verdriet maar schril bij af. Maar met het ouder worden neemt het aantal uitdagingen toe. Als Riley op jonge leeftijd gedwongen wordt te verhuizen van het landelijke Minnesota naar het wildvreemde, beangstigende San Francisco gaat al snel alles mis. Het tot zover schuwe Verdriet bemoeit zich steeds meer met de leidersrol van Plezier, waardoor op een cruciaal moment het tweetal emoties uit hun veilige commandocentrum naar onbekende streken in Rileys hersenen wordt gezogen. Het duo tegenstrijdige gevoelens moet vervolgens alles op alles zetten om hun vertrouwde plaatsen terug te krijgen en een nieuwe balans tussen beide emoties te vinden, voordat het nu ongeleide projectiel Riley zich zwaar in de nesten werkt.

A Beautiful Mind

Wat volgt is een wonderschone reis door het menselijk brein, waarin Docters fantasie de vrije hand gegeven is om zich aan een creatieve en meeslepende weergave van ons denkcentrum te wagen. Het visuele aspect vanInside Outis daarmee gewaarborgd. Van het doolhof aan muren vol opgeslagen herinneringen tot de diepe, duistere put van verloren gedachtes, de film oogt op alle fronten als een lust voor de geest. Docters visie is het zelfs gegund bij tijd en wijle op aanstekelijke wijze te spelen met andere vormen van animatie. Voor een korte ommezwaai van de gangbare 3D-animatie naar een primitiever vorm draait hij zijn hand niet om. Bij het uitbundige gekleurde innerlijk van Rileys geest steekt het onvertrouwde San Francisco in haar echte omgeving hoe langer hoe soberder af, wat een geslaagd contrast tussen het inwendige en uitwendige van haar situatie oplevert. Terwijl Plezier en Verdriet verzeild raken in een wervelende fantasietrip naar de meest uiteenlopende krochten tussen herinnering en verbeelding en zich geconfronteerd zien met de diverse wezens die zich daar schuilhouden, dreigt Riley de steeds grauwere stad en daarmee haar liefhebbende ouders voorgoed de rug toe te keren.

Tranen van blijdschap

Hoe weergaloos de vormgeving vanInside Outook is, op plottechnisch niveau komt het brein minder indrukwekkend uit de verf, Docters inspanningen ten spijt blijkt ook hier de logistieke werking van de hersenen niet altijd even helder in beeld te vangen. De wirwar van biologie en fantasie toont zich een niet altijd even eenvoudig te doorgronden wereld, waarin we ons af en toe net zo verdwaald voelen als het tweetal emoties wiens avonturen we volgen. Het is vooral de vraag of de jongere doelgroep met de getoonde abstracte concepten en lange dialogen over de werking van dit alles uit de voeten kan, maar die kan alsnog haar lol op met de enge clowns, aaibare denkbeeldige kindervrienden en overige kleurrijke figuren die de film rijk is. Gelukkig weerhoudt het soms warrige plot de film er niet van de juiste emotionele snaren te raken. Het bericht dat samenwerking tussen emoties voor een gezond leven zorgt, komt daarbij niet als verrassing, hoewel niet te ontkennen valt dat de meeste familiefilms de omarming van verdriet niet als primaire boodschap hanteren. Laat het maar aan Docter over ons te leren dat Plezier en Verdriet letterlijk en figuurlijk hand in hand gaan, als de film op een emotionele climax afstuurt die de zakdoeken niet droog zal houden, zoals Pixarfilms dat in die 'goede ouwe tijd' vaker deden.

MetInside Outbewijzen de creatieve stemmetjes in de hoofden van Pixar na een periode van matiger films nog steeds springlevend te zijn. Dat er bij vlagen vraagtekens gezet kunnen worden bij de logistiek van de hersenen volgens Docter en bepaalde dialogen of scènes te ingewikkeld voor een jonger publiek kunnen zijn, weerhoudt de film er niet van Pixars origineelste productie in jaren te zijn. Inside Out levert voor jong en oud een emotionele en energieke filmervaring, waar best een traantje bij weggepinkt mag worden.