Interstellar - recensie

Het nieuwste project van ideeënman Christopher Nolan.

Christopher Nolan is momenteel een van de grootste en meest creatieve regisseurs van Hollywood. De vrijheid die hij van de studio's krijgt, is voor een blockbuster-regisseur haast ongekend. Het is dan ook niet vreemd dat naar de nieuwste film van de maker van films alsThe Dark Knight RisesenInception door filmliefhebbers wereldwijd reikhalzend wordt uitgekeken. Met zulke hoge verwachtingen ligt de lat voor Nolan intergalactisch hoog. Of hij eraan voldoet, wordt deze week duidelijk, wanneer de film wereldwijd in bijna elke bioscoop te zien zal zijn.

Lazarus

Het lijkt gedaan met het leven op aarde. De planeet wordt geteisterd door een onvruchtbare bodem, verontreinigde lucht en een schaarste aan drinkwater. Zandstormen verwoesten het overgebleven voedsel op de schaarse landbouwgronden.Interstellarlijkt zich niet in een specifieke tijd af te spelen, al zien we vooral het Amerikaanse platteland. Zo besturen de traktoren zichzelf, maar zijn de verwijzingen naar de honger en droogte in het binnenland van de VS rond 1935 overduidelijk aanwezig. Het is de zoveelste uitwerking van het eind-der-tijden idee, als de mens noodgedwongen de ruimte in moet op zoek naar nieuwe plekken om te kunnen overleven. In dit geval lijken er signalen van buitenaards leven door te dringen tot NASA waar een geheim onderzoeksteam onder de naamLazarus bezig is om voorbereidingen te treffen om af te reizen naar een bijzonder zwart gat in de ruimte waar de signalen uit lijken te komen. Cooper (Matthew McConaughey) is een boer die samen met zijn twee kinderen en schoonvader een boerderij heeft en ploetert om wat mais te kunnen oogsten. Dit verandert als zijn oude werkgever NASA opnieuw een beroep op hem doet om aan de geheime missie deel te nemen. Zijn verantwoordelijksheidzin én gevoel voor avontuur doen hem besluiten om mee te doen.

Hoyte

Tot zover het - binnen het sci-fi verhaal - logisch klinkende verhaal. Maar Nolan zou Nolan niet zijn als juist dan de ideeën, kronkels en grote gebaren om de hoek komen kijken. Net als inInception, met over elkaar heen buitelende werelden, personages en dimensies, zijn inInterstellar mensen of gebeurtenissen vaak niet wat ze lijken te zijn. Als het afscheid van Cooper van zijn kinderen achter de rug is en het ruimteavontuur begint, duikelt het verhaal met talloze lagen alle kanten op, versterkt door de technisch zeer knap gefilmde scènes in de ruimteschepen en het heelal. Duidelijk is dat naGravityde grenzen opnieuw zijn verlegd, niet in de laatste plaats door het uitstekende camerawerk van de Nederlander Hoyte van Hoytema. Helaas werd aan Nederlandse filmjournalisten niet de IMAX versie vertoond, waardoor een echt oordeel nog even uit moet blijven - de film van bijna drie uur bevat volgens zeggen één uur aan IMAX-beelden - maar dat de scènes in de ruimte spectaculair zijn, was zo ook al te zien.

De grote ideeënrijkdom van Christopher Nolan zorgt ervoor dat we naast actie ook inhoudelijk vuurwerk krijgen, met uitspraken als 'liefde overstijgt dimensies als tijd en ruimte', het vaak verontschuldigen door volwassenen over hun tekortschieten, het aspect van 'verloren tijd' en hoe ver je moet gaan in jezelf voor een groter doel op te offeren ten koste van je eigen omgeving.Tel daarbij op de moeizame communicatie tussen mensen, ondanks de vele dialogen die we voorbij horen komen en het geheel zou de verdieping in de film op scherp moeten stellen. Helaas gebeurt dat maar gedeeltelijk. Het dramatische verhaal werkt nog het beste op aarde zelf, in het kale landschap van verdorde akkers. De dramatische lijn in de buitenaardse ruimte wordt helaas vaak overstemd door de actie en het technische spektakel wat over ons uit wordt gestort. Niet altijd komt dat het verhaal en de spanning ten goede. Wel weet Nolan op een zeer knappe manier de aardse wereld aan het eind van de film te verknopen met de buitenaardse wereld. En de cast levert met Matthew McConaughey, Anne Hathaway en vooral Jessica Chastain overtuigend acteerwerk af.

Interstellarzit vol met verwijzingen naar de grote sci-fi films uit de geschiedenis, waaronder2001: A Space Odyssey. Met de eigenzinnige robot TARS als wel erg duidelijke link naar HAL, de computer met menselijke trekjes uit de Kubrick film. Een andere verwijzing die vaak terugkomt, is het gedicht Do not go gentle into that good night van Dylan Thomas uit 1951:

Do not go gentle into that good night,
Old age should burn and rave at close of day;
Rage, rage against the dying of the light.

Een duidelijker verwijzing naar de dood en het leven dat op aarde langzaam uitsterft, is haast niet te bedenken, met tegelijk ook de sterke wil om te overleven (Rage rage). Het gedicht wordt vaak door anderen gebruikt, maar voor een grote film alsInterstellarblijft het toch bijzonder. Wat betreft de muziek van Hans Zimmer, deze gaat letterlijk vol op het orgel. Gelukkig is de bombast van Inception hier niet op repeat gezet.

Conclusie

Interstellardraait vanaf deze week in een ongekend groot aantal bioscopen wereldwijd. Het knappe van regisseur Christopher Nolan is dat hij als maker van Hollywood blockbusters het toch voor elkaar krijgt om naast het spektakel ook verdieping en een aantal grote thema's in zijn films aan te brengen. Dat deze balans inInterstellarsoms wat zoek is, doet niets af aan de knappe prestatie die hij met deze film opnieuw geleverd heeft.