L'écume des jours - recensie

Regisseur Michel Gondry vindt fantasierijke filmische beelden voor het poëtisch-surrealistische liefdesverhaal L'écume des jours (Het schuim der dagen) van Boris Vian.

Het 200 pagina's tellendeL'ecume des jours dateert van 1947, maar werd pas in de zestiger jaren een cult-klassieker, tenminste in Frankrijk. De hoofdpersonen zijn op een zachtaardige manier rebels. Ze zijn zorgeloos, ongehoorzaam en laten hun verbeelding de vrije loop. Die mentaliteit sloot aan bij de generatie van twintigers in de jaren '60 in Frankrijk. Vian was toen al overleden. Hij bezweek aan een hartkwaal in 1959 op 39 jarige leeftijd tijdens de preview van de verfilming van een thriller vol geweld en erotiek van zijn hand.

L'ecume des joursis een tragisch liefdesverhaal in surrealistische stijl. De rijke Colin (Romain Duris) heeft het aanvankelijk goed voor elkaar. Hij woont in een fantastisch licht appartement, hij heeft een kok (Omar Sy uit Intouchables) die heerlijk voor hem kookt en de palingen vers ut de waterleiding haalt, en hij bezoekt met zijn vriend Chick (Gad Elmaleh) leuke feestjes. Op één daarvan ontmoet hij de charmante Chloe (Audrey Tatou). Ze worden verliefd, maar na hun huwelijksreis wordt Chloe ziek: er groeit een waterlelie in haar rechter long. Colin onderneemt van alles om haar te laten genezen, en ruïneert zichzelf daarmee financieel. Meer dan dit verhaaltje is het de speelse, fantasierijke en humoristische stijl die het boek zijn succes bezorgde. En dan is er nog de liefde voor de jazzmuziek en de parodie op Sartre en de Beauvoir, met wie Vian bevriend was.

Michel Gondry, bekend vanEternal Sunshine of the Spotless Mind (2004) enThe Science of Sleep (2006), heeft het aangedurfd de onverfilmbaar geachte roman van Vian te verfilmen. En met succes. De surrealist Vian toverde met woorden een fantastisch universum. Dat doet Gondry met een arsenaal aan digitale en analoge trucs. Zo is er de pianococktail (elke melodie op de piano levert een cocktaildrankje op), een op acht poten kruipende deurbel, zonnenstralen die als strak gespannen draden door het appartement hangen, ronddraaiende polsen bij het handen schudden en de stoel die zich oprolt als je wilt gaan zitten. Wie op Duke Ellingtons swingende muziek de hippe 'kijk naar mij' danst, krijgt elastieken armen en benen. Elk shot bevat wel een verrasende inval, afkomstig van Vian of door Gondry ontwikkeld.

De roze wolk waarin de geliefden zich in het boek bevinden, hangt in de film aan een hijskraan die hen ver boven Parijs tilt. Het tragische verhaal wordt geschreven door typeslaven die in een grote zaal letterlijk aan een lopende band zitten te tikken. Is een zin niet af, dan moet de volgende tikslaaf er mee verder. Ook het schrijverspaar Jean-Sol Partre en La duchesse de Bovouard zijn op een vernuftige manier vorm gegeven. Je komt ogen te kort bij het zien van dit sombere liefdessprookje. En naarmate het slechter gaat met Chloe, trekt alle kleur uit de beelden weg. Nadeel is dat de regisseur geen maat lijkt te kennen. De overdaad aan visuele vondsten wordt soms te veel. Daar tegenover staat dat de chemie tussen de hoofdpersonen en hun spelplezier aanstekelijk werkt.

Gondry heeft het surrealistische liefdesverhaal van Vian op een vindingrijke manier verfilmd. Er valt veel aan te beleven, maar soms kan de overdaad aan vondsten ook licht irriteren.