Het bekendste nummer van de Belgisch-Italiaanse accordeonist Rocco Granata is nu ook de titel van de film over zijn leven.
In de jaren 50 haalde België ruim 50.000 Italianen naar zich toe om in de steenkoolmijnen van Belgisch Limburg te werken. De voornamelijk uit het arme Zuid-Italië afkomstige immigranten kwamen naar België met de gedachte dat dit het beloofde land zou zijn. Ze zouden een paar jaar werken en daarna teruggaan naar huis. De realiteit bleek anders. Ze kregen heel weinig geld voor de lange dagen die ze in de mijn maakten en ze waren contractueel verplicht om hun zonen, wanneer deze volwassen werden, ook daar te laten werken. Alsof dat allemaal niet erg genoeg was, werden ze ook nog volop gediscrimineerd door de autochtone Belgische bevolking.
Weerstand
Tegen deze achtergrond vertelt regisseur Stijn Coninx het verhaal van Rocco Granata, hier gespeeld door Matteo Simoni. Granata is nu dankzij zijn hit Marinaeen wereldberoemde accordeonist, maar zoals deze film laat zien heeft hij daar veel obstakels voor moeten overwinnen. Zijn vader Salvatore (Luigi Lo Cascio) was een van de vele Italianen die naar België kwamen en vond dat Rocco's passie voor de accordeon vooral een hobby moest blijven. Toen hij nog in Italie woonde, trad Salvatore immers vaak op in cafés en op feesten. Dat deed hij niet vanwege zijn plezier, maar omdat hij geld moest verdienen. Hij vond die optredens dan ook erg vernederend. En hij was niet naar België gekomen, om zijn gezin hetzelfde lot als hem te laten ondergaan. Maar Rocco ondervond niet alleen weerstand van zijn vader. Ook de Belgische instituties maakten hem het leven moeilijk. Ondanks dat hij aan alle voorwaarden voldeed, kreeg hij geen vergunning om in het openbaar te spelen. De Belgische regering verwachtte immers dat hij in de mijnen ging werken. In de liefde had hij evenmin geluk. Hij is verliefd op Helene (Evelien Bosman) en zij ook op hem, maar vader vertrouwt de Italiaanse nieuwelingen echter niet en verbiedt Helene om Rocco nog te zien. Rocco zet echter alles op alles om al deze obstakels te over.
Sociale misstanden
Coninx' bekendste film is vermoedelijkDaens, over de gelijknamige Belgische priester die zich inzette tegen de sociale misstanden in België aan het eind van de 19de eeuw. Het is dus wellicht niet verrassend datMarinaop zijn best is wanneer Coninx de Belgische maatschappij van de jaren 50 bekritiseert. Hij spaart zijn land en zijn inwoners niet en maakt onomstotelijk duidelijk dat de Italiaanse immigranten op een zeer slechte en immorele manier behandeld werden, zowel door de Belgische staat als door de gewone burgers. Ook biedt Coninx een realistische kijk in het leven van een normale immigrantenfamilie van die tijd. Daarnaast heeft hij de liefde tussen Rocco en Helene, die overigens een volstrekt fictief personage is, op een overtuigende manier uitgewerkt. Beide personages weten dan ook onze sympathie te winnen. Matteo Simoni is eigenlijk een Belg die voor deze film speciaal Italiaans moest leren. Het is daarom des te knapper dat hij hier op zeer overtuigende wijze een Italiaan speelt voor wie Vlaams zijn tweede taal is. Maar niemand levert hier een slechte acteerprestatie. Ook niet Rocco Granata zelf, die een kleine rol heeft als een accordeonverkoper.
Te netjes
Er is niet heel veel mis met Marina, maar er kan ook eigenlijk niet zo heel veel misgaan. Zulke biopics hebben we vaker gezien en Coninx blijft wel erg netjes binnen de gebaande paden. Hierdoor is dit een goed gemaakte film, die helaas een beetje voorspelbaar is en die nooit echt verrast. Ook is de film iets te gelikt en te netjes. Het had best wat rauwer en pittiger mogen zijn. Conflicten worden soms net iets te goed opgelost en de personages zijn soms net iets te aardig. De woede en wanhoop die de personages vaak voelen, wordt ook nooit echt uitgedrukt in de stijl van de film. Eigenlijk is het jammer dat sommige scenes niet zijn geregisseerd door Coninx' landgenoot Felix van Groeningen die inDe Helaasheid der Dingenen inThe Broken Circle Breakdownprecies bracht wat deze film mist. Toch past de stijl van de film precies bij de positieve feel-good muziek van Rocco Granata. ZoalsMarinaons toont, is er in zijn liedjes en optredens volstrekt geen ruimte voor cynisme.
Conclusie
Marinais een goed gemaakte biopic over het leven van de beroemde accordeonist Rocco Granata. Coninx biedt ons een mooie, realistische kijk op zijn jeugd en de Belgische maatschappij van de jaren 50. De film had wellicht wat pittiger kunnen zijn, maar dat zou niet passen bij Granata's muziek.
