Project T - recensie

Amerikaans vooruitgangsoptimisme gesmoord in een brei aan tegeltjeswijsheden.

Vlak na de Tweede Wereldoorlog keek de halve wereld met een jaloers oog naar de Verenigde Staten. Iedereen had er volgens de verhalen een auto en een koelkast, mensen woonden niet in oude benauwde binnensteden maar in ruim opgezette suburbs, er was genoeg geld en iedereen was er gelukkig. Men noemde het landThe New WorldenThe Land of Opportunity. Veel Europeanen waagden daarom na de donkere oorlogsjaren dan ook de stap over de grote plas, op zoek naar het nieuwe geluk en een betere toekomst. Ook in Amerika zelf bleef dit geloof in de toekomst nog tot eind jaren '60 bestaan, om daarna keihard in de harde realiteit van Vietnam en rassenrellen over te gaan. Veel Amerikanen snakken nu weer naar zo'n 'Yes, we can! mentaliteit. Barack Obama won met dit optimisme zelfs historisch de presidentsverkiezingen. Project T (in de meeste landen waaronder de VS uitgebracht alsTomorrowland) wil nadrukkelijk hierop aanhaken.

Regisseur Brad Bird is vooral bekend vanwege zijn animatiesuccessenThe IncrediblesenRatatouille. Films met een duidelijke nostalgische én optimistische inslag. Het oude koesteren, maar met open vizier de toekomst in, dat kenmerkt Bird's werk. Dat hem dat met de twee genoemde Pixarfilms zeer goed lukte, legt de lat voor zijn live-action filmProject T hoog. Helaas wordt deze hoop niet ingelost.Project T is een rommelig geheel van verhaallijnen en ideeën, met een boodschap die niet veel meer behelst dan wat goedkope kreten. Dit terwijl het uitgangspunt, de kracht van het vooruitgangsdenken en focussen op oplossingen in plaats van problemen, zeker een interessante film op had kunnen leveren, Alleen de naïviteit waarmee dat gebeurt, overstijgt de goedbedoelde ambitie, net als de plat verwoorde idealen in de film vs. de knappe retoriek van iemand als Obama.

New York World's Fair

In 1965 brengt de jonge Frank Walker (gespeeld door Thomas Robinson) een bezoek aan de New York World's Fair, de Wereldtentoonstelling waar vooral de VS kon laten zien hoe ver ze waren met technologische vernieuwingen. Dat de vooruitgang ook een betere wereld zou brengen, was wel duidelijk in het motto: "Peace through understanding'. Walker komt er bij een uitvinderswedstrijd vol trots zijn uitvinding laten zien: een jet pack (een raket op je rug om te kunnen vliegen), gemaakt van een oude stofzuiger. Nadat hij is afgewezen, omdat de uitvinding vooral 'leuk' is, wordt hij plots betoverd door Athena (Raffey Cassidy), een meisje die hem een speldje overhandigd met de letter T, wat staat voor Tomorrowland. Het blijkt de sleutel te zijn voor het belanden in de stad van de toekomst, waar hij via een karretje in de It's A Small Worldattractie in terecht komt. Dit Tomorrowland is een steriele stad van metaal en glas waar iedereen vrolijk doorheen loopt. Eigenlijk is het een variant van een moderne shopping mall met torenhoge gebouwen waar steden als Dubai vol mee worden gezet. Een moderne enclave waarbij je je afvraagt waar de rest van de mensheid gebleven is.

Plotgaten

Nadat Walker in de toekomst is beland, gaan we weer terug in de tijd en komen we bij een tweede personage die een speldje krijgt. Ditmaal een meisje: Casey Newton (gespeeld door Britt Robertson). Als ook zij Tomorrowland heeft bereikt en de inmiddels ouder geworden Walker (gespeeld door George Clooney) heeft ontmoet, begint de strijd tegen de bad guy (geweldig gespeeld door de Britse komiek Hugh Laurie) die Tomorrowland om zeep heeft geholpen. Een wirwar aan tijdreizen is het gevolg. Achterna gezeten door Audio-Animatronics (robotpoppen, een uitvinding van Disney die ze op grote schaal tijdens de World's Fair lieten zien) vallen Casey en Walker van het ene plotgat in het andere. Het laat zich raden hoe de afloop is. Tegen die tijd is het glazuur inmiddels van je tanden gespat door de mierzoete moraal waar de film dan mee is overgoten.

Het meest overtuigende deel vanProject Tis de prachtig vormgegeven NY World's Fair uit 1965. Hierin is de hand van Bird het duidelijkst te zien. Creativiteit gecombineerd met het enthousiasme van de echte mensen. In schril contrast hiermee staan de nietszeggende gezichten die in het kille Tomorrowland rondlopen, volkomen in zichzelf gekeerd zonder een beeld te hebben van de wereld erbuiten. Je zou het cynisch een deel van het huidige Amerika kunnen noemen. De rommelige montage maakt de kluwen van verhaallijnen alleen nog maar onoverzichtelijker. Clooney lijkt op de automatische piloot te spelen met zijn inmiddels bekende maniertjes. Alleen Hugh Laurie en Raffey Cassidy slagen erin meer van hun rol te maken. Deze film lijkt vooral te zijn gemaakt om Amerika weer in een positieve vibe te krijgen. Maar het feit dat het vooral een eendimensionale boodschap is, zegt misschien meer over het Amerika van vandaag dan Disney bedoeld heeft.

De boodschap vanProject T past perfect bij Disney: optimisme en geloven in je dromen. Niet voor niets was het Disney paviljoen op de NY World's Fair in 1965 metIt's A Small World(de wereld als één grotehappy family) enorm populair. Ook regisseur Brad Bird heeft laten zien met deze thema's goed overweg te kunnen in zijn Pixar-fil Maar na een geslaagd eerste kwartier ontaardt de film in een brei aan actie- en tijdreisscènes inclusief storende plotgaten. Het meest frustererende is als kijker vooral dat je voelt dat er een sterke film in zit die vecht om naar buiten te komen. Helaas wordt dat belemmerd door de mierzoete laag die er overheen is gegoten. Hopelijk is in de toekomst Bird weer in staat deze boodschap wat geloofwaardiger voor het voetlicht te brengen.