The Congressis visueel spectaculair en barst van de ideëen, maar is niet altijd even goed uitgewerkt.
Actrice Robin Wright kennen wij voornamelijk vanwege haar rol als Jenny Curran, het liefje van Forrest Gump in de gelijknamige film. InThe Congressspeelt ze zichzelf als een aan lager wal geraakte actrice die maar moeilijk aan rollen kan komen. Ze heeft het geld echter hard nodig voor de behandelingen van haar zoon Aaron die langzaam doof en blind wordt. Haar manager Al (Harvey Keitel) biedt haar echter een mogelijke oplossing. Een nieuwe techniek scant en digitaliseert het lichaam van een acteur, waarna studio Miramount (een duidelijke verwijzing naar studios Miramax en Paramount) eigendom wordt van de digitale emoties, bewegingen en karaktereigenschappen van de acteur. Als acteur mag je daarna echter nooit meer acteren en beslist Miramount in welke films je gedigitaliseerde avatar zal spelen. Na lang nadenken besluit Robin Wright om op het offer van Miramount in te gaan.
Animatie
The Congressis geregisseerd door de Israelier Ari Folman. Hij brak in 2008 door met de geanimeerde film Waltz with Bashir. De film kreeg lovende recensies en werd genomineerd voor een Oscar voor beste niet-Engelstalige film. Dat zijn talent bij animatie ligt wordt ook duidelijk in zijn nieuwste film. Totdat Wright gedigitaliseerd wordt, isThe Congresseen 'gewone' film. De meeste van die scènes zijn wel boeiend, maar niet zo bijzonder en bovendien wat clichématig. Na Wright's digitalisatie wordt het verhaal twintig jaar later opgepakt wanneer ze op weg is naar een congres van Miramount waar over de toekomst van film gepraat zal worden. Dit congres vind plaats in een zogeheten geanimeerde zone, wat betekent dat iedereen die de zone toetreed een geanimeerd personage moet worden. Dat levert een fantastische scène op wanneer Robin Wright de 'echte wereld' verruilt voor de geanimeerde wereld.
Chemisch goedje
Op het congres maakt Miramount bekend dat films verleden tijd zijn. Door de ontwikkeling van een chemisch goedje zijn we nu in het tijdperk van de vrije keus belandt. Iedereen die dat goedje inneem, kan zijn of haar identiteit volledig aanpassen. Je kan praktisch ieder fictief of echt personage worden en hierdoor aan je dagelijkse problemen ontsnappen. De meeste mensen zijn enthousiast, maar een klein verzetsgroepje, waaronder Robin Wright, ziet dat dit behoorlijk problematisch is en komt in opstand tegen Miramount. De meeste scènes die vanaf nu volgen zijn fantastisch en inventief. Het is het beste om er zo min mogelijk over te weten en je er (visueel) door te laten overdonderen. Folman heeft zichzelf de vrijheid gegeven om zijn film alle kanten op te laten gaan. De grenzen tussen fantasie en werkelijkheid worden steeds minder duidelijk, evenals de grenzen tussen verleden, heden en toekomst. De film is hierdoor niet altijd even coherent, maar weet altijd te verrassen. Bovendien is het leuk dat de film vol zit met verwijzingen naar andere objecten uit onze populaire cultuur. Een scène waarin de inwoners van New York allen de identiteit van een ander personage uit onze (cultuur)geschiedenis hebben is nu al één van de hoogtepunten van dit filmjaar.
Grote vragen
The Congressis gebaseerd op een boek van de Russiche filosoof Stanislaw Lem. Eén van zijn boeken vormde ook de basis voor de filmSolarisvan Andrey Tarkovsky. Het is dan ook wellicht niet verrassend dat, zoals eerder gezegd,The Congressbarst van de ideëen. Enkele van de vragen die Folman hier stelt zijn: wat is menselijke identiteit en hoe wordt deze gevormd? Is het beter om gelukkig te zijn in een virtuele wereld, dan ongelukkig in de echte wereld? Is technologische innovatie altijd goed? En wat voor invloed zullen de digitale media hebben op de filmwereld en ons dagelijks leven? Hij neemt dus heel veel hooi op zijn vork, al lukt het hem echter nooit om uitgebreid stil te staan bij deze vragen. Daarnaast heeft Folman een beetje pech met de timing van zijn film. Nog geen twee jaar geleden kwamHoly Motorsuit. Veel van deze vragen kwamen daar ook aan de orde, alleen was dat een intelligentere, inventievere en beter uitgewerkte film danThe Congress.
Conclusie
The Congressis een visueel zeer inventieve film. Zeker in het geanimeerde gedeelte weigert Folman om geldende filmische conventies te volgen, waardoor hij je constant verrast met zijn scènes, beelden en ideeën. Zijn film had wel wat beter uitgewerkt en coherenter kunnen zijn, maar de film is zo eigenzinnig, dat je hem dat graag vergeeft.
