¡Vivan Las Antipodas! - recensie

De wereld compleet ondersteboven.

Wat zou er gebeuren als je op een plek ergens ter wereld een gat zou boren, dwars door de kern van de aarde, om er aan de andere kant weer uit te komen? In de meeste gevallen kom je in een oceaan uit (water bedekt ruim 70% van de aarde), maar soms kom je na het graven uit op een ander stuk land. Victor Kossakovsky heeft dit idee omgevormd tot de documentaire¡Vivan Las Antipodas!. Hierin onderzoekt hij vier plekken op de wereld en hun "tegenpool" (Antipodas) aan de andere kant van de aardbol. Dit levert een bijzondere ontdekkingstocht op.

De eerste tegenpool is meteen één van de meest extreme. De film begint bij een eenzaam brugwachtershuisje ergens in een verder leeg landschap land van Argentinië met een drijvende brug waar niet meer dan een handvol auto's elke dag overheen rijdt. Plots draait het beeld 180 graden en komen we terecht in Shanghai, waar een continue stroom van auto's over tienbaans snelwegen voortraast. De andere tegenpolen zijn iets minder verschillend. Zo is de tweede set een plaats aan het Baikalmeer in Rusland en een uithoek van Patagonië in Chili, waar in beide gevallen het plattelandsleven centraal staat. De derde set is vlakbij een nog lava uitspuwende vulkaan op Hawaii en een dorp in Botswana, met een vermiste hond tegenover de overlast van olifanten. De vierde set tenslotte legt de rotsen bij Miraflores in het Spaanse Andalucië naast een aangespoelde dode walvis in Nieuw-Zeeland, die langzaam in stukken wordt gesneden.

¡Vivan Las Antipodas!is een prachtig visueel essay. Victor Kossakovsky vergelijkt niet op een doorsnee manier plaatsen met elkaar, maar doet dat met draaiende en tollende camera's en bijzondere beeldrijm om zo tot een fantastisch spektakel te komen. Als de brugwachters in Argentinië rustig keuvelen, zien we langzaam in het spiegelende water op zijn kop de skyline van Shanghai opdoemen, als ware het aan de onderkant vastgeplakt aan het idyllische Zuid-Amerikaanse landschap. Vervolgens draait de camera en wat volgt is een roller-coaster over de snelwegen van Shanghai. Als in een ware achtbaan blijft het beeld op zijn kop, zodat de auto's net als in een science-fiction film wel lijken te zweven. Ook in het toepassen van beeldrijm toont Kossakovsky zich een meester. De grijze lava op Hawaii gaat moeiteloos over in een Afrikaanse olifantenhuid, we zien de stille brug versus het Chinese verkeersgeweld en contrasterende kleuren en rotsformaties. De montage mengt op een knappe manier de verschillende tegenpolen aan- en door elkaar.

Ook in de muziek van Alexander Popov zijn de tegenpolen te herkennen. Het ene moment groots en bombastisch, het andere moment klein of juist funky. Popov maakte ook de muziek voor Kossakovsky's eerdere films alsTishe!(een jaar uit het raam kijken tijdens een feestjaar in Sint-Petersburg) enSreda(een zoektocht naar mensen in - opnieuw - Sint-Petersburg die op dezelfde dag zijn geboren). Maar de samenwerking in deze film mag met recht een hoogtepunt worden genoemd.

¡Vivan Las Antipodas!is een fantastisch en creatief gemaakt meesterstuk. Kossakovsky legt knappe banden tussen op het oog compleet verschillende plekken op de wereld en verbindt ze met elkaar door virtuoos camerawerk, muziek en beeldrijm. Van de humoristische dialogen van de brugwachters schakelt hij moeiteloos naar het opruimen van een mega-walvis. Na afloop van de film is je beeld van de wereld ook even op zijn kop gezet.