IDFA 2011: Planet of Snail - recensie

Een documentaire die alle zintuigen prikkelt.

Young-Chan is blind en doof. Hij is afhankelijk van zijn tast en zijn reuk om contact te maken met andere mensen. De titel, Planet of Snail ( Planeet van de Slak ) is een mooie metafoor voor de cocon waar hij in zit, met voelsprieten naar de buitenwereld. Zijn vrouw, Soon-Ho, "praat" met hem door met haar vingers op zijn vingers te trommelen. Ook zij is gehandicapt, door een ziekte is ze klein van stuk gebleven. Maar de liefde die ze voor elkaar voelen, het geduld dat ze voor de ander hebben en de humor die ze ondanks alle tegenslagen uit het leven weten te halen, is ongelooflijk krachtig.

"Toen ik alleen op een andere planeet zat, kwam er ineens een engel naar me toe. Die engel was Soon-Ho". Zo verwoordt Young-Chang zijn relatie met haar en dat is in de film op een prachtige manier te zien. Het bijzondere is dat de ondersteuning wederzijds is. Zij helpt Young-Chang door voor hem te kijken en te horen. Maar op zijn beurt doet hij ons en haar verbazen door bijvoorbeeld een kapotte lamp te vervangen of een cursus Hebreeuws te volgen. Alle clichés die van tevoren bij een dergelijke film op kunnen komen, verdwijnen zo vanaf de eerste minuut als sneeuw voor de zon.

Planet of Snail begint niet met een voice-over die hun situatie uitlegt. In plaats daarvan tasten we als kijker ook langzaam om ons heen, tot we meer grip krijgen op hun levens. Zo gaan we als vanzelf mee in hun levensritme. Dit geeft de film ondanks of juist dankzij de traagheid een intrigerende spanningsboog mee. Als kijker wordt je meegenomen in de intense ervaring van het alledaagse; een weg oversteken, in een parkje zitten, een wandeling maken aan het strand. De enige voice-over is van Young-Chang als hij zijn poëtische zinnen laat horen op vage, associatieve beelden. Zo krijgen gewone dingen als bomen, regeldruppels of zand ineens een andere lading, waar wij met zoveel prikkels vaak niet bij stilstaan. Deze gedachtes gebruikt hij niet alleen om een boek te schrijven, maar ook een theaterstuk, waar we de repetities van zien, met zowel plezier als concentratie. Maar er zijn ook momenten dat ze worden teruggeworpen op zichzelf en de voelsprieten zich even naar binnen keren.

Regisseur Seung Jun Yi is één van de meest bekende Koreaanse documentairemakers. Eerder maakte hij de documentaire Children of God (2008) over kinderen die proberen te leven van alles wat ze uit de heilige Bagmati rivier in Nepal weten te halen. Zijn werk kenmerkt zich door wat als normaal wordt beschouwd ter discussie te stellen en zich volledig in te leven in de hoofdpersonen in zijn fil Planet of Snail is een film die als geen andere documentaire de liefde en levenslust laat zien die iemand met een ogenschijnlijk haast onleefbare handicap voelt voor zijn vrouw en zijn omgeving. De camera volgt op een natuurlijke manier de hoofdpersonen en het weinige gebruik van flarden minimale muziek maken dat hij altijd ingetogen aanvoelt.

Conclusie
Planet of Snail is een prachtig portret van twee mensen die ondanks hun handicap met onvoorstelbaar veel liefde, respect en humor met elkaar omgaan. Het feit dat je geen uitleg of achtergrond krijgt en je dus zelf moet aftasten naar het hoe en waarom is een zeer sterk element van de film. Met poëzie, humor en tederheid wordt het alledaagse leven getoond als iets waar je ademloos naar kijkt. Een terechte winnaar van de IDFA Award 2011 voor beste lange documentaire.