White Bird in a Blizzard - recensie

Een tiener is zo wispelturig als een sneeuwstorm.

Ook al is hij zelf onderhand dik in de vijftig, de puberteit blijft de tegendraadse onafhankelijke regisseur Gregg Araki boeien. De roerige tienerjaren vormen een rode draad door zijn oeuvre, en waarom ook niet? Het emotioneel instabiele leven van tieners leent zich immers van nature goed voor meeslepend drama. Echter, in combinatie met het plot van een dertien-in-een-dozijn thriller blijkt Araki minder zinnigs over de puberjaren te zeggen te hebben.White Bird in a Blizzardkan helaas niet als een hoogtepunt op zijn resumé bijgeschreven worden.

Verdwenen vrouw

InWhite Bird in a Blizzard verdwijnt de moeder van de 17-jarige Kat (Shailene Woodley) op een zekere dag onverwacht. Normaal zou een dergelijke gebeurtenis als een schok ervaren worden, maar Kat is te druk bezig een tiener te zijn om er bijster veel aandacht aan te schenken. Ook haar vader (Christopher Meloni), een slappeling die al jaren de hoon van moeder de vrouw moest ondergaan, is minder begaan met haar plotselinge afwezigheid dan gebruikelijk zou zijn. Kat gaat er vanuit dat haar moeder, Eve (Eva Green), er met een minnaar vandoor is gegaan, in plaats van vastgeroest te blijven zitten in een liefdeloos huwelijk. Aangemoedigd door haar gierende hormonen grijpt ze liever de gelegenheid aan met de stoere rechercheur die op de zaak gezet is in bed te duiken, dan zich te lang op te winden over de verdwijning zelf. Het wordt de kijker al snel duidelijk: de verhoudingen in dit schijnbaar alledaagse gezinnetje liggen behoorlijk scheef. Onvermijdelijke parallellen met het recenteGone Girl dringen zich op, maar het niveau van die film wordt bij lange na niet gehaald.

Fragmentarisch en direct

White Bird in a Blizzardis verdeeld in twee segmenten, die allebei een sleutelmoment uit Kats leven vertellen. Het eerste deel speelt zich af in 1988 en houdt zich bezig met het begin van het overkoepelende mysterie. Kat is hier te druk bezig met de gebruikelijke puberperikelen om zich echt zorgen te maken over haar moeders lot. De spijt volgt laat na de zonde, als Kat in het tweede segment in 1991 volwassener en verantwoordelijker is geworden. Aangespoord door volhardende dromen, waarin haar moeder in de sneeuw om hulp roept, besluit ze alsnog de waarheid te ontrafelen. Ligt haar moeders lijk dan toch opgeborgen in die vriezer in de kelder? Araki's talenten laten zich beter gelden in het eerste deel, dat opent met een onheilspellend verstilde sfeer en vervolgens fragmentarische vormen aanneemt, waarin de situatie niet in chronologische volgorde opgediend wordt. De link met de puberteit is snel gelegd en ligt er wat dik bovenop, maar de onvoorspelbare narratieve volgorde en de aanstekelijk rappe dialogen van Kat en haar vrienden laten zien dat Araki zijn oude streken nog niet verleerd is. Het minder beklijvende tweede deel bedient zich van een meer rechttoe rechtaan benadering dat de vorm van een fletse 'whodunit' aanneemt. Met uitzondering van één enkele verrassende plotwending verloopt de ontknoping vervolgens via voorspelbare lijnen.

Evenals in zijn vorige boekverfilming, het uitstekendeMysterious Skin, bedient Araki zich inWhite Bird in a Blizzardvan zijn aloude thema's – ontluikende seksualiteit, surrealisme, dromen – maar met minder intrigerende gevolgen. Net alsMysterious Skinis de film naar zijn maatstaven opvallend ingetogen en kalmer van opzet dan zijn originele verhalen, zoals het excentrieke KaboomofThe Doom Generation. Zijn kenmerkende visueel rebelse stijl blijft onderbenut, zelfs in Kats surrealistische droomscènes, die standaard genoemd kunnen worden. Gebruikte metaforen liggen voor de hand. Van dergelijke stilistische middelen moet de film het zeker niet hebben. Araki's voornaamste troef ligt in zijn acteursensemble. Hoofdrolspeelster Woodley draagt de film op degelijke wijze en houdt zich voldoende staande tussen de meer ervaren acteurs om haar heen. Het is echter Eva Green die onze aandacht en lof ten volle verdient. Haar scènes zinderen van de onderhuidse spanning, vooral in haar naargeestige relatie met haar dochter. Eve heeft een ongezonde obsessie met Kat en haar seksualiteit, jaloers op de vrijere verhoudingen van de jongere generatie. Wat haar er niet van weerhoudt flink met Kats vriendje te flirten. Haar mentaal afbrokkelende staat, veroorzaakt door de gevangenis die haar rol als huisvrouw in het leven vormt, wordt hoe langer hoe verontrustender. Green speelt Eve als een op het eerste gezicht perfect uitziende vrouw, die haar uiterlijk en huishouden tot in de puntjes op orde heeft. Verscholen onder haar glimlach ligt een vulkaan van opgekropte frustraties die slechts tot een uitbarsting kan komen.

Kats conclusie dat haar moeder er met een ander vandoor is gegaan omdat ze de aanhoudende saaiheid van haar huidige bestaan niet langer kon tolereren, lijkt voor de hand liggend. Araki presenteert zijn aanklacht tegen de Amerikaanse Droom, die Eve en vele vrouwen met haar simpelweg niet biedt wat ze van het leven hadden gehoopt, met verve dankzij Greens voortreffelijke spel. Vervolgens verdwijnt Green echter uit de film en verliest hij zich in een weinig meeslepend plot dat zich ontvouwt als een standaard thriller, maar dan zonder 'thrills'. Tegelijk kan hem ontzegd worden dat hij zijn personages, inclusief Eve, geloofwaardig weet neer te zetten. De aanwezige ironie daargelaten, het gebruik van stereotypes weet Araki niet te vermijden, zeker waar het Kats vrienden, een nasale nicht en een Afro-Amerikaanse met overgewicht, betreft. Ondanks Araki's kenmerkende empathie voor dergelijke outsiders, blijven deze en andere personages steken in oppervlakkigheid, wat verhindert de film altijd even serieus te kunnen nemen. De tekortkomingen vanWhite Bird in a Blizzard zijn het gevolg van de ongemakkelijke combinatie van een verdwijningsdrama en eencoming-of-ageplot. Het gevoel dat de film opwekt laat zich vergelijken met Kats dromen over haar moeder, verloren en roepend in de sneeuw; dat is precies wat het hele mysterie rond haar moeder is overkomen in Kats tumultueuze pubergeest. En dat is ook precies hoe de film zelf aanvoelt.

Conclusie

White Bird in a Blizzardis inhoudelijk typisch voor Araki's oeuvre, maar meer ingetogen dan we van de regisseur gewend zijn. Ondanks het puike spel van de cast voelen de personages iets te sterk aan als typetjes, wat de emotionele impact van de gebeurtenissen niet ten goede komt. De verrotte interne verhoudingen tussen een gezin dat de Amerikaanse droom leeft weten hier niet zo sterk te boeien als in het vergelijkbareGone Girl. Het thrillercomponent van de film laat zich moeilijk verenigen met de gebruikelijke perikelen rondom ontluikende seksualiteit: uiteindelijk verdwalen we in de resulterende sneeuwstorm van beide elementen.