Yo, Tambien - recensie

Daniël is een vijfendertigjarige man die alles mee heeft: hij is intelligent, welbespraakt en grappig. Het enige wat hij niet heeft is een vriendin en dat kan nog eens lastig worden...

Het verhaal
Daniël (Pablo Pineda) is een levenslustige man van vijfendertig jaar en heeft al een aantal jaren een universitair diploma op zak. Als Daniël een baan krijgt bij de Sociale Dienst ontmoet hij daar zijn ruimdenkende collega Laura (Lola Duenas). Al turend over het beeldscherm van zijn computer wordt hij langzaam verliefd op haar. Dat is natuurlijk volkomen normaal voor een man van vijfendertig jaar, maar het helpt niet bepaald mee dat Daniël het syndroom van Down heeft. Toch groeien Laura en Daniël steeds meer naar elkaar toe, wat stuit op afkeurende blikken van collega's en vrienden. Terwijl andere mensen Daniël behandelen als een verstandelijk gehandicapte, benadert Laura hem als een volwassene: ze maken uitstapjes naar musea, het strand en hebben intelligente gesprekken met elkaar. Het vertrouwen dat Laura in Daniël stelt, geeft hem de moed om haar uiteindelijk te vertellen dat hij meer voor haar voelt dan alleen vriendschap, maar de vraag is of Laura voor Daniel hetzelfde voelt.

Uniek, maar net als alle anderen
Al tijdens het eerste shot van de film wordt duidelijk dat we te maken hebben met een uitzonderlijk geval van het Down syndroom. Daniël zit op zijn praatstoel en spreekt over de mogelijkheden in een democratie als verstandelijk gehandicapten als gelijken worden opgenomen in de maatschappij. Hij gebruikt woorden die de meeste mensen met het Down syndroom niet eens zouden kunnen uitspreken, wat hem direct anders maakt dan mensen met het Down syndroom zoals we die kennen. Pablo Pineda speelt in deze film dan ook feitelijk zichzelf, hij is de eerste Europeaan met Down syndroom die een universitaire studie afrondde en zijn problemen zijn dezelfde waar Daniël tegenaan loopt. Regisseur Alvaro Pastor zag Pablo voor het eerst tijdens een televisie-optreden in Sevilla en besefte toen dat zijn verhaal een interessante film op zou kunnen leveren. Pablo is namelijk uniek, maar tegelijk ook als ieder ander, waardoor hij zich eenzaam en verwijderd van de wereld voelt. Dit gevoel hoopte de regisseurs te kunnen omvatten in een film. Volgens de bezoekers van het Rotterdam Film Festival is dat gelukt, zij verkozen Yo, Tambien tot publieksfavoriet.

Realistisch vaarwater
De boodschap van Yo, Tambien is na de eerste tien minuten meer dan duidelijk; Daniël heeft het Down syndroom maar dat heeft hem nooit beperkt in zijn mogelijkheden; het enige wat hem in zijn mogelijkheden beperkt, is de buitenwereld. Terwijl de kijker al weet dat Daniël niet op zijn achterhoofd is gevallen, denken zijn nieuwe collega's dat ze een kind op hun afdeling krijgen. Ze articuleren alsof hij een peuter van twee jaar is en ze leggen hem alles tergend langzaam uit. Daniël mag dan qua intelligentie ver boven zijn collega-gehandicapten uitsteken, in vele opzichten is hij nog steeds een mens met het syndroom van Down. Zo eet hij bijvoorbeeld ontzettend onsmakelijk, heeft hij zijn uiterlijk niet mee en laat hij zich leiden door emoties. Mensen met het Down syndroom laten vaak ongegeneerd weten hoe ze zich voelen, ze kennen geen remming of schaamtegevoel. Dit resulteert soms in grappige situaties, maar kan er ook voor zorgen dat mensen zich ongemakkelijk gaan voelen. Hoe je daar als 'normaal' mens tegenover staat, verschilt per persoon, maar het is niet ondenkbaar dat veel mensen zich ongemakkelijk voelen wanneer zij continu worden aangestaard door een 'mongooltje'. Het personage van Laura voelt zich in ieder geval niet ongemakkelijk bij de gedragingen van Daniël, maar blijkbaar laat ook zij zich leiden door emoties. Zo zien we haar na een avondje stappen in bed duiken met een niet al te smakelijke heer en dat ritueel herhaalt zich vermoedelijk met verschillende mannen. Op het kantoor staat ze bekend als slet en ook daarom leidt de vriendschap tussen Daniël en Laura tot veel afkeurende blikken bij collega's. Laura ziet er niet bepaald stijlvol uit met haar hooivormig geelblonde haar maar Daniël vindt dat haar haar er uit ziet als zijde. Ze is een eenzame vrouw die hunkert naar acceptatie en liefde, en die vindt ze bij Daniël. De introductie van de hoofdpersonen in de film roept niet direct een gevoel van erkenning en medeleven op, maar als er dieper wordt ingegaan op de personages en hun drijfveren, belandt de film in een realistisch vaarwater waardoor een werkelijke film ontstaat waarin twee verschillende mensen allebei een andere kant op varen: Laura naar het verleden en Daniël naar volwassenheid.

De film kenmerkt zich vooral door soberheid in het gebruik van locaties en camerawerk. Alle locaties lijken uit het leven gegrepen, niets lijkt gestileerd; het rommelige kantoor van de Sociale Dienst, de kamer van Daniël en de smoezelige nachtclubs waar Laura zich 's nachts in begeeft. Veel shots zijn over de schouder gefilmd en ook wordt er veel gebruik gemaakt van close-ups waarbij er vaak niets wordt gezegd. Een soberheid die je soms doet vergeten dat je eigenlijk naar een film aan het kijken bent.

Conclusie
Yo, Tambien slaat niet in als een bom maar hij overvalt je langzaam. In de eerste dertig minuten is het lastig om sympathie voor de hoofdpersonages op te brengen maar al snel vertelt de film op een sobere manier een werkelijk verhaal over eenzaamheid bij twee unieke mensen. Je krijgt een kleine inzage in de reis des levens van een verstandelijke gehandicapte met een gezond verstand waarbij je je ook steeds meer laat leiden door emoties. En als je ze dan uiteindelijk in je armen wilt sluiten, lijken ze dat niet meer nodig te hebben. Yo, Tambien zorgt ervoor dat je stilletjes nadenkt op de terugweg van de bioscoop naar huis over de pijn van de hoofdpersonen en de film zal je stiekem ook even doen afvragen: "wat, als ik verliefd wordt op een verstandelijk gehandicapte?".