Column: De strijd van de underdog tijdens de Oscars

Welke underdog verlaat straks op 2 maart de Oscar ceremonie met een gouden beeldje? Van wie hadden we geenszins verwacht dat hij of zij zo zou triomferen omgeven door oude rotten in het vak? We kunnen al wel raden wie de Oscar voor beste film wint.12 Year’s A Slave won bij de Golden Globes en Critics’ Choice Awards die onderscheiding al. Deze film riep ook tijdens een diner voor New Yorkse filmjournalisten enige discussie op. Filmrecensent Armand White barste in woede uit toen regisseur Steve McQueen werd geëerd. Saillant detail is dat White, zelf een Afro-Amerikaan, McQueen’s film maar matig vond. White wil geen onderdeel zijn van de door de media gecreëerde politiek correcte benadering van de slavenfilm, bovenal staat White al sinds jaar en dag bekend om zijn afwijkende mening.

Het is vooral die politiek correcte houding van het filmjournaille die leidt tot de nodige kritiek. Zo schijnen er nogal wat Academyleden te zijn die op12 Year’s A Slave gaan stemmen vanwege hun morele kompas. McQueen heeft een onderwerp aangestipt dat nog steeds gevoelig ligt, en meer dan gemiddelde aandacht nodig heeft. Eigenlijk is dat een achterlijke motivatie, en ook nog eens een belediging voor McQueen, die toch zijn best heeft gedaan een coherent verhaal te vertellen. Maar zo werkt het bij de Oscars toch vaak. Zeker de laatste jaren worden de beeldjes onderling uitgewisseld, zodat het gros van de filmmakers niet geheel ontevreden naar huis kan gaan. Toch gebeurt het nog wel eens dat de geijkte kanshebber wordt gepasseerd.

Avatar

In 2008 wasAvatar zo een beetje in alle categorieën (negen stuks) genomineerd. Een andere, veel kleinere film getiteldThe Hurt Locker was ook negen keer genomineerd. James Cameron nam het op tegen zijn ex-vrouw Kathryn Bigelow, David nam het op tegen Goliath, het grote geld nam het op tegen artistieke vrijheid en authenticiteit. Die laatste won, en dat was verbazingwekkend. De cast en crew vanThe Hurt Locker namen zes Oscars mee naar huis, waaronder de Oscars voor beste film, regie en origineel script. Cameron en zijn kornuiten moesten het doen met drie minder prestigieuze Oscars. Dit is eigenlijk het meest spraakmakende voorbeeld van de laatste dertien Oscar uitreikingen. Andere noemenswaardige momenten waren Marion Cotillard’s Oscar voorLa Mômein 2008, een Franstalige rol waarin Cotillard Cate Blanchett en Ellen Page versloeg, en de Oscar regen voorThe Artist in 2012.

Amour

Vorig jaar had de underdog kunnen winnen. Die heette toenAmouren had eigenlijk alles al gewonnen (Cesar Awards, Gouden Palm, EFA awards). Voor het eerst in jaren was een buitenlandse productie genomineerd voor beste film, en Michael Haneke’s productie was ook genomineerd voor beste vrouwelijke hoofdrol. Om onverklaarbare redenen (alles is onverklaarbaar bij de Academy) was Jean-Louis Trintignant niet genomineerd. Uiteindelijk verliet Haneke met de troostprijs, de Oscar voor beste niet-Engelstalige film.

Dit jaar is de allesverslindende underdog het geslaagde dramaDallas Buyers Clubmet de acteerkanonnen Matthew McConaughey en Jared Leto. Samen vielen ze ruim 25 kilo af voor hun rollen als aidspatiënten. McConaughey speelt de rol van zijn leven en Leto zet, na vier jaar afwezigheid, een geloofwaardige travestiet neer. McConaughey en Leto wonnen al de beste hoofd- en bijrolprijzen bij de Critics’ Choice Awards, Golden Globes en de Screen Actor Guild Awards,Dallas Buyers Club werd geregisseerd door Jean-Marc Vallée, had een productiebudget van vijf miljoen dollar, en is daarmee een kleine vis vergeleken met andere genomineerden alsThe Wolf Of Wallstreet(100 miljoen dollar). Hulde voor de onafhankelijke film!

Zijn er verder nog genomineerden waarvan ondergetekende meer hoopt? Barkhad Abdi wordt telkens verslagen door Jared Leto, maar speelde toch echt een indrukwekkende rol inCaptain Phillips. En als ik het mag geloven, is June Squibb ontzettend sterk inNebraska. Ze is genomineerd voor beste vrouwelijke bijrol, een award waar Jennifer Lawrence waarschijnlijk mee naar huis gaat. Ik hoop dat Bruno Delbonnel de onderscheiding voor beste cinematografie wint.Inside Llewyn Davis heeft verder geen belangrijke nominaties, en is daarmee dé Amerikaanse underdog film van 2014, ondanks lovende recensies op het Cannes filmfestival afgelopen mei. Sterker nog, er is een colonne aan filmjournalisten die blij zijn dat hun pareltje op deze manier niet kan worden veracht door het volgens hen misselijkmakende circus dat de Oscars heet.