Dark Matter - dvd recensie

De briljante Chinese kosmologie student Liu Xing (Ye Liu) komt naar Amerika om het ontstaan van het heelal te onderzoeken en daarover een proefschrift te schrijven. Hij kijkt enorm op tegen zijn baas, professor Reiser (Aidan Quinn), die met zijn Reiser-model een autoriteit is in zijn vakgebied. Reiser is in z’n nopjes met de ongelofelijk hard werkende en intelligente promovendus.

Hij begeleidt hem niet alleen op het werk maar ook privé. Liu heeft zo zijn eigen wetenschappelijke ideeën en gaat meer en meer zijn eigen weg op jacht naar zijn droom; een Nobelprijs voor zijn onderzoek naar de donkere materie (‘dark matter’), de onzichtbare substantie waaruit het grootste deel van ons heelal bestaat. Hij denkt er niet aan zich iets diplomatieker op te stellen. Als zijn Chinese oud-studiegenoot en concurrent ook voor Reiser komt werken, begint de relatie van Liu en de professor de eerste scheurtjes te vertonen. De nieuwe collega blijkt een veramerikaanste slijmjurk die alle egards krijgt voor zijn weinig opzienbarende onderzoeksplannen. Natuurlijk sluiten zijn ideeën wel prima aan bij Reiser’s kosmologisch model. Als het Liu vervolgens lukt om de donkere materie aan te tonen door het model van de professor te verbeteren, dwarsboomt Reiser’s ego zijn promotie. Het onderzoekstalent raakt totaal gedesillusioneerd en ziet uiteindelijk maar een uitweg.

Betekenisloze Meryl
Dark Matter is gebaseerd op het waargebeurde verhaal rondom de Chinese student Gang Lu in 1991 op de Universiteit van Iowa. De film begint helder. Liu arriveert in Amerika en komt terecht in een nest van Chinese medestudenten. Professor Reiser heeft blijkbaar ontdekt dat Aziaten leven voor hun opleiding en verder weinig eisen hebben. Ideale werknemers dus. Vertier wordt hen geboden door regelmatige uitjes met Joanna Silver (Meryl Streep; Out Of Africa, The Devil Wears Prada, Doubt en veel meer goeds). Joanna is de vrouw van een succesvolle zakenman. Hij verdient geld aan handel met Aziatische landen, zij verdiept zich in de Aziatische cultuur. Ze hebben een stevige financiële bijdrage geleverd aan het onderzoek van Reiser en zijn op die manier betrokken geraakt bij de begeleiding van nieuwe Chinese studenten. Maar regisseur Shi-Zheng Shen laat ons lang gissen naar de plaats van Joanna in het verhaal. Ze is duidelijk begaan met de studenten en ontwikkelt een speciale vriendschappelijke band met Liu. Die band wordt de kijker door wat korte scènes opgedrongen en min of meer als feit gepresenteerd naar mate de film zijn einde nadert. De vriendschap tussen de twee komt daardoor een beetje uit de lucht vallen. We krijgen onvoldoende tijd om er aan te wennen. Daarom zijn de scènes tussen Meryl Streep en Ye Liu ook soms op het randje. Wanneer de geknakte Liu als noodzakelijke bijverdienste met cosmetische producten bij Joanna op bezoek gaat, lijkt het zelfs even op een liefdesscène uit te draaien. Gelukkig blijft ons deze wending bespaard. Shen wil alleen maar laten zien hoe het moederfiguur omgaat met het besef dat haar favoriete pupil helemaal aan de grond zit. De rol van Streep is te betekenisloos in het verhaal om haar echt te laten bijdragen aan de film. Erg jammer dat haar grote talent onvoldoende wordt gebruikt.

Quinn heeft zich vast niet erg in hoeven spannen voor dit project. Hij maakt van Reiser een, in eerste instantie, charmante mentor die na verloop van tijd een egoïstische wetenschapper blijkt te zijn en uit persoonlijke frustratie een veelbelovende carrière ruïneert. Voor Ye Liu is deze film de eerste Hollywood ervaring. Hij brengt het er zeker niet slecht van af. Deze alumnus van de Central Academy of Drama van Beijing heeft in het Verre Oosten al een goede naam opgebouwd. Vooralsnog lijkt het geen opstap naar een Westerse carrière. Zijn eerstvolgende projecten waren allen Aziatisch.

Vage Materie
Shen laat ons de eerste drie kwartier kennismaken met Liu en zijn medestudenten voordat de film to-the-point komt. Dat had boeiender gekund. We zien wat standaard studentenhuisactiviteiten en enkele culturele verschillen tussen de Aziaten en hun westerse omgeving. Hier had volgens mij meer kijkplezier uitgehaald kunnen worden. Maar goed, Dark Matter is geen komedie. Met uitzondering van wat berichtjes die Liu aan zijn ouders stuurt, weten we amper wat er in hem omgaat. Behalve dan dat hij erg fanatiek, bijna geobsedeerd aan zijn proefschrift werkt. Regelmatig waarschuwt Shen ons tussen scènes door voor naderend onheil door middel van een flits van een depressief voor zich uit starende Liu.

Pas als het conflict tussen professor Reiser en Liu zich ontvouwt, krijgt het verhaal je even weer te pakken. Een plot uitmelken is vervelend, maar in Dark Matter is het juist een gemis dat Shen de strijd tussen de twee wetenschappers er door jakkert. De essentiële verhaallijn wordt amper uitgewerkt. Collega’s van Reiser protesteren bijvoorbeeld nauwelijks tegen de manier waarop hij met Liu omgaat. En ook vriendin Joanna sputtert maar een beetje tegen.

Nadat Liu’s promotie mislukt en een meisje zijn liefde niet beantwoordt, valt het verhaal weer uiteen in een mengelmoes van scènes en filmstijlen waarin we zien dat Liu totaal gedesillusioneerd raakt en uiteindelijk voor een definitieve oplossing uit zijn eigen donkere materie kiest.

Matig
Het verhaal is bij vlagen interessant en dat is gezien de dramatische gebeurtenissen waarop het gebaseerd is en de medewerking van Streep niet genoeg. Regisseur Shen is tot nu toe bezig geweest met theater en opera. Misschien was het voor hem lastig orde te scheppen in het verhaal omdat hij nog moet wennen aan de vrijheden van film in tegenstelling tot die op één podium? Het einde van de film voel je aankomen, maar is zelfs dan nog een voorbeeld van ‘uit de lucht komen vallen’. Geen ramp, maar ook niets bijzonders.

De dvd bevat geen extra's.