De Speurneuzen (special edition) - dvd recensie

In 1986 besloot het animatie imperium dat gesticht werd door Walt Disney dat het tijd werd om het Londen uit de dagen van Sherlock Holmes tot leven te roepen in een avondvullende tekenfilm.

De Speurneuzen , originele titel The Great Mouse Detective, was het spetterende resultaat. Deze ietwat vergeten animatiefilm is nu dan eindelijk op dvd verschenen. Hoewel het vanaf de eerste seconde duidelijk wordt dat hier een klassiek Sherlock Holmes-avontuur wordt nagebootst, is de film afgeleid van de kinderboeken die de schrijfster Eve Titus schreef over Basil from Bakerstreet . Een logische keus. Deze boeken zijn weliswaar rechtstreeks afgeleid van de hersenspinsels van Sir Arthur Conan Doyle, de geestelijk vader van Sherlock , maar de rol van de superspeurder wordt in deze boeken vertolkt door het Disneysymbool bij uitstek; een slimme begaafde muis.

Klassiek
Het verhaal is even overzichtelijk als klassiek. Een meisjesmuis, Olivia, woont samen met haar vader, een speelgoedmaker, in een huis in het oude Londen. Een samenleving van geëvalueerde muizen en ratten leeft daar zonder medeweten van de mensen die de straten bevolken. Zoals in elke maatschappij zijn ook daar de nodige rotte appels. Het kwade genius professor Ratbout Rattatoei, een rat, hoe kan het ook anders, heeft de speelgoedmaker nodig om zijn plannen, namelijk de machtigste inwoner van het muizenrijk worden, te realiseren. Het plan is om de koningin van het knaagdierenrijk te ontvoeren en vervolgens vervangen door een, door de speelgoedmaker gemaakte, mechanische dubbelganger. Rattatoei neemt de macht over de stuurknuppel en voilá het rijk ligt aan zijn staart en poten. Olivia staat er alleen voor en heeft maar één doel; haar vader terug vinden. Gelukkig is daar Dr. David Dawson, hij komt op een avond de radeloze Livia tegen. Dawson is geraakt door haar leed en loodst haar naar de beste detective van de stad. Basil Holmuis uit Bakerstreet. Hij houdt in eerste instantie met klassieke Britse afstandelijkheid de boot af tot hij hoort naar wie de speurtocht moet leiden. De door hem intens gehate, ratterige aarstvijand.

Revolutionair
Tegenwoordig worden we verwend met superieure computeranimaties. Deze film komt echter uit 1986. Dit is klassieke handwerk in zijn volle glorie. Prachtig geïllustreerd, sterke karakters en om het compleet te maken een sfeervolle soundtrack. Toch is dit voor de animatiekenners een mijlpaal. In deze film werkte Disney voor een van de eerste keren met computeranimatie. In Taran's Toverketel , de donkerste en minst succesvolle, maar stiekem één van de interessantste films uit het Disney canon die het concern ooit afleverde, werd al geflirt met deze voor die tijd vooruitstrevende techniek. In De Speurneuzen werd er echt een volledige scène gemaakt met de computer. Het leverde een scène op die ook nu, een kleine vijfentwintig jaar later, nog altijd bewondering oproept. Het is niet alleen het begin van een revolutie in de wereld van de animatiefilm, het geeft deze film de spannende, oogstrelende finale die deze, ten onrechte onderschatte film, verdient.

Extra's
De extra's zijn des Disney's. Een kijkje achter de schermen. Een spelletje voor de kinders en een karaoke versie van het lijflied van van Ratbout Rattatoei; 'Mijn misdadige brein' . Vooral het gedeelte over de toen nieuwe sensationele computertechniek is voor de filmliefhebber de moeite waard. Het is een mooi kijkje in de keuken van een filmbedrijf dat op het punt staat om met deze toen nieuwe techniek, het gezicht van de animatie voorgoed te veranderen. Uiteraard is de film zowel in het Nederlands als in de originele Engelse uitvoering te bekijken.

Conclusie
Bij het uitkomen ervan werd De Speurneuzen geheel terecht onthaald als de revanche op de slecht ontvangen en bezochte duistere voorganger over Taran en zijn ketel en wist de weg naar het publiek prima te vinden. Toch heeft deze film nooit de status gekregen van de Disney klassiekers uit die periode zoals The Little Mermaid of The Lion King . Maar hij heeft, net als de eerder genoemde films, de tand des tijds zeer goed doorstaan. Het verhaal is inventief en de animaties zijn zoals altijd oogstrelend. Iedere Disney fanaat haalt deze dvd direct na de release in huis. Dit is een aanrader voor iedereen die van goed geschreven en uitgevoerde films houdt. Zoals we van Disney gewend zijn, is het een sprookje dat kinderen nog lang zal heugen, maar zijn de dialogen scherp en geestig genoeg om ook de volwassen (mee)kijker de volle duur van de film te boeien.