Het Woord Heeft Mij Gered - dvd recensie

Het Woord Heeft Mij Gered is een rake titel voor deze poëtische documentaire. De Irakese dichter, schrijver en columnist Rodaan Al Galidi is gevlucht uit zijn land en leefde zeven jaar als asielzoeker in Nederland. Taal en woorden hebben de begaafde dichter gered. Op zijn kleine kamertje leerde hij Nederlands van een jong meisje, en schreef hij zijn dichtbundels in onze taal.

Uitgeprocedeerd
‘Maar Arabisch leeft in mijn hart’, benadrukt Al Galidi, die goed Nederlands spreekt maar een zwaar accent heeft. Ondanks zijn bekendheid en prijzen voelt hij zich niet gewaardeerd door Nederland. Galidi is een weemoedige en begaafde man. De documentaire begint met de bittere woorden: ‘ De dag waarop mijn dromen zijn begonnen herinner ik me niet, maar die van de nachtmerrie wel’.

De documentaire wordt begeleid door gitaarmuziek die Al Galidi zelf speelt. In de zeven jaar dat hij op zijn kleine studentenkamer woont, schrijft hij gedichtenbundels die goed worden ontvangen en waar hij verscheidene prijzen mee wint. Een verblijfsstatus blijft echter uit. Jarenlang verhuist Al Galidi naar steeds verschillende kamertjes. Hij mag niet werken en zelfs geen taalcursus volgen. Twaalf van zijn mede-asielzoekers plegen zelfmoord en zelf vraagt hij bij het dierenasiel spottend om ook een spuitje. De gedichten die hij schrijft, bewaart Al Galidi bij zijn schoenen, want ‘schoenen beschermen mijn voeten en mijn gedichten mijn handen’. Eén van zijn vele weemoedige overpeinzingen. Ze klinken goed, maar zijn soms moeilijk te volgen. Al Galidi is een warrige poeet die duidelijk in zijn eigen wereldje vol taalkronkels leeft.

Bureaucratie
Al Galidi is vol verwondering en lichte afkeuring over de Nederlandse samenleving. Briefjes van de huisbaas over de was en afgemaakte asieldieren gaan zijn verstand te boven. We zien Al Galidi in zijn troosteloze kamertje vol met gekochte foto’s van mensen die hij voor het gemak zijn familie noemt. Zijn moeder heeft hij al jaren niet gezien en zijn twaalf broers en zussen zijn verspreid over de hele wereld. Hij voelt zich ontworteld en schuldig; hij kan zijn familie niet helpen want het enige wat hij heeft zijn woorden. Al Galidi voelt zich slachtoffer van de Nederlandse bureaucratie en is dat in feite ook. Nadat zijn vader sterft en hij geen toestemming krijgt om hem te begraven vertrekt al Galidi uit Zwolle en besluit Belg te worden. Want in België zijn er mazen in de wet en tokken zelfs de kippen zachter dan in Nederland, zo legt hij zijn vertrek uit.

Galgenhumor
Al Galidi is ondanks zijn droefgeestige gedichten een humorvolle persoonlijkheid. Hij beschikt naast zijn dichtkunst over relativeringsvermogen, en zo is Het Woord Heeft Mij Gered een prettige afwisseling van mooie poëzie en humorvolle waarnemingen van Nederland met al haar regeltjes.De dvd heeft een aantal verrassende extra’s; Al Galidi die een mooie gitaarsolo laat horen, een gedicht in het Arabisch reciteert, verhalen vertelt over zijn amoureuze escapades en zijn overwinnaarsspeech bij Pen Vlaanderen. De documentaire is mooi gefilmd. Het Nederlandse landschap ziet er door het oog van de camera prachtig uit en Al Galidi’s gedichten zweven over het scherm, mocht zijn zware Arabische accent je verhinderen ze goed te begrijpen. Het Woord Heeft Mij Gered is geen documentaire voor een groot publiek maar een juweeltje voor de poëzieliefhebber. Alvast een voorproefje van Galidi’s proza:

He regen,
waarom val je hier?
Ben je blind, egoïstisch, ben je gek?
Waarom open je hier paraplu’s
als je daar bloemen kan openen?