Met perfect gerestaureerde films en een schat aan extra’s is de Tati box een mooie ode aan de Franse grootmeester.
De Franse filmmaker Jacques Tati heeft gedurende zijn lange filmloopbaan maar zes speelfilms gemaakt. Toch zijn dit stuk voor stuk klassiekers geworden. Films alsPlaytimeenLes Vacances de Mr. Hulothebben hun status in de diverse filmcanons zeer terecht verdiend. Tati was niet alleen een vernieuwend regisseur, ook zijn komisch acteer- en schrijftalent maakt dat hij één van de grote Franse regisseurs uit de twintigste eeuw is. Het is daarom niet meer dan terecht dat zijn complete werk, inclusief zijn korte films, nu prachtig gerestaureerd op dvd en blu-ray verschenen is. Het levensverhaal van Tati is op zich al opmerkelijk. Zijn geboortenaam was Jacques Tatischeff en stamde af van Russische adel. Daarnaast had hij nog Duits en Italiaans bloed in zich. Zijn vader was als Russisch generaal in Parijs gestationeerd, trouwde daar met een Française en bleef er wonen. Jacques Tati begon in de jaren ’30 met muziektheater, maar speelde ook in een aantal korte fil Al snel bleek dat hij meer met film wilde dan alleen acteren. In 1946 richtte hij om die reden een eigen filmproductiebedrijf waarmee hij zijn eerste drie films produceerde:Jour de Fête(1949),Les Vacances de Mr. Hulot(1953) en Mon Oncle(1958).
Kleur
Jour de Fête , Tati’s eerste speelfilm, draait om postbode François – gespeeld door Tati zelf – die in een rustig dorp op het Franse platteland de post zo snel mogelijk wil rondbrengen, met als voorbeeld de modern postbezorging in de Verenigde Staten. De film werd tegelijk in zwart-wit en in kleur gedraaid. Omdat dit laatste zo’n ingewikkeld procedé was, kon de film tot Tati’s grote spijt alleen in zwart-wit worden uitgebracht. Pas in 1995 wist Tati’s dochter Sophie de nog bewaarde kleurennegatieven met modern technieken te ontwikkelen om zo alsnog een kleine bioscooprelease te krijgen. Helaas staat de kleurenversie niet op de blu-ray, wat een echt gemis is. Les Vacances de Mr. Hulot maakte Tati vier jaar later, eveneens in zwart-wit. Hier maken we voor het eerst kennis met Mr. Hulot, een karakter dat Tati ook in volgende films zou gebruiken. Het is een wat onhandige lange man die in voorovergebogen pas de wereld tegemoet treedt, maar zonder er erg in te hebben vooral chaos veroorzaakt. De humor komt vaak voort uit slapstick die, ondanks de modern setting, schatplichtig is aan de grote komieken uit de stomme film zoals Stan Laurel en Buster Keaton.
Failliet
Hierna maakte Tati Mon Oncle , zijn eerste echte kleurenfilm, met Mr. Hulot die verstrikt raakt in het moderne Franse naoorlogse leven. De vervreemding van modern gebouwen en de hectiek van de snel opkomende consumptiemaatschappij vormde sindsdien het belangrijkste thema voor Tati. In Playtime (1967), door velen als zijn meesterwerk beschouwd, liet hij zelfs een eigen modern stad bouwen, genaamd Tativille, vol met moderne façades van glas. Hulot komt er in voor, maar is ondergeschikt aan het thema dat met losse scènes tot een geheel wordt gesmeed. De film was echter zo duur, dat Tati na het maken failliet werd verklaard. Zijn laatste twee films kreeg Tati dan ook moeizaam gefinancierd. Trafic werd met Nederlands geld gedraaid, met Mr. Hulot die in een vreemde auto onderweg is naar de RAI in Amsterdam. Tati zou deze samen met Bert Haanstra regisseren, alleen konden de twee volstrekt niet met elkaar samenwerken, Tati’s laatste film was Parade , een soort gefilmd circus in opdracht van de Zweedse televisie.
Extra’s
De blu-ray bevat alle speelfilms in perfect gerestaureerde staat. De beelden zijn kraakhelder en een enorme verbetering met de eerdere uitgaves van zijn fil Daarnaast zitten de schijfjes vol met extra’s; bij zo’n beetje elke film een informatieve achtergronddocumentaire (al is deze soms wat droog), diverse trailers en interviews. Ook de korte films van Tati ontbreken niet. Wat alleen jammer is, is dat een duidelijk overzicht van de extra’s ontbreekt. Hierdoor moet je maar raden wat er precies op is gezet en op welk schijfje het staat. Alleen is het een groot gemis dat de in 1995 gerestaureerde kleurenversie van Jour de Fête ontbreekt.
Conclusie
Jacques Tati: de complete collectie is een prachtig uitgevoerde Tati box geworden. Niet alleen de films hebben er nooit beter uit gezien, ook de talloze extra’s zijn bijzonder interessant. Nu nog een extra schijfje met de kleurenversie van Jour de Fête en een complete index van alle extra’s en de box is perfect.
