Jar City - dvd recensie

Jar City is een lekkere rauwe film, een arthouse crimi, in de sfeer van Seven .

De jonge Regisseur Baltasar Kormákur ( 101 Reykjavík, The Sea ) laat zijn acteurs in deze film soms op een smerige manier eten, juist op het moment dat wij net met iets gruwelijks geconfronteerd worden. Zo laat hij de patholoog-anatoom bij een opengesneden lijk, zeer onsmakelijk een karbonaatje met zijn handen eten. Bij de locale drive thru take away wordt een halve schapenkop gehaald. Tijdens het eten wipt de patholoog met zijn zakmes een oog uit de kop en steekt dat geheel in zijn mond. Tegelijkertijd bekijkt hij de foto's van een moord. Voedsel en dood als symbolen voor de hedendaagse maatschappij.

Geen makkelijk scenario
Jar City’s orginele titel is Myrin , dat Noorderveen betekent, een gehucht vlakbij Reykjavik, en is gebaseerd op een boek van de populaire IJslandse misdaadschrijver Arnaldur Indridason. Indridason’s verwikkelingen en uiteindelijke plot lijken soms meer geschikt voor een boek dan voor een film. Regisseur Kormákur die meeschreef aan het scenario kwam er ook niet helemaal uit; desondanks won hij met Jar City verschillende prijzen bij de Edda Awards in IJsland 2006, waaronder die voor beste film en regisseur van het jaar.

Prachtige beelden
Jar City is gedraaid door de getalenteerde cameraman Bergsteinn Björgúlfsson. Hij gebruikt zo min mogelijk licht en heeft een voorkeur voor magic hour; het vroege ochtend- en avondlicht of het late middaglicht, wat prachtige plaatjes oplevert van een troosteloos IJsland. Zijn zorgvuldig gekadreerde beelden zijn bijna ontkleurd, waardoor de hele film een vaalgroene sfeer heeft. De door god en de hele wereld verlaten landschappen met afgelegen huisjes en een verdwaalde kerk vormen het decor waar rechercheur Erlendur zijn zoektocht houdt.

Verwarrende drama's
De jonge DNA-laborant en vader Örn (Atli Rafn Sigurðsson), is ontroostbaar als zijn dochtertje overlijdt aan een erfelijke ziekte, maar van wie zijn dochter die heeft geërfd, weet hij niet.
Rechercheur Erlendur is eind vijftig, nors en bot, rookt als een ketter en heeft lak aan zijn assistent. Hij woont alleen, maar heeft ook nog een dochter die aan de drugs geraakt is. Erlendur is duidelijk in het leven teleurgesteld. Hij wordt geconfronteerd met een vermoorde man op wiens computer, naast kinderporno ook een mysterieuze foto van een grafzerk wordt aangetroffen. De rechercheur gaat op zoek, vindt het graf en laat het stoffelijk overschot opgraven. Sectie wijst uit dat zowel de vermoorde man, als het overleden meisje, en het stoffelijk overschot aan dezelfde ziekte bleken te lijden. Of ze familie van elkaar zijn en hoe de familiebanden waren, wordt onderzocht, waarbij de verbindende factor een vrouw moet zijn die dertig jaar daarvoor het slachtoffer van verkrachting was.

Intussen speelt zich in de privésfeer van onze rechercheur ook het nodige leed af; zijn dochter Eva (Ágústa Eva Erlendsdóttir) komt zwanger en totaal berooid op straat te staan. Dat ze met de verkeerde types omgaat, lijdt geen twijfel. Als Erlendur haar later half bewusteloos in zijn trapportaal aantreft, kan hij niet anders dan haar liefdevol in huis nemen. De vermoorde man blijkt de verkrachter van destijds èn de opa van het overleden dochtertje van Örn.

Jar City is een typische ‘whodunit’ maar dan zo verteld dat alles tot op driekwart van de film nog steeds verwarrend blijft. Het verhaal dat zich vrij simpel had kunnen laten vertellen, is door de niet-chronologische montage moeizaam te volgen. Mijn inziens een krampachtige en soms vergeefse poging de film meer diepgang te geven. Toch intrigeert en boeit het geheel door de fantastische acteurs die onder regie van Kormákur overtuigend spel neerzetten en daarbij bevat Jar City tevens een aantal mooie oneliners. Daarentegen werkt de bombastische koormuziek van componist Mugison, die de hele film door op bepaalde momenten de scènes ondersteunt, echter eerder storend dan versterkend, al heeft de film in 2006 óók een Edda Award voor Beste Muziek in de wacht gesleept.

Een uiteindelijke flashback brengt uitkomst en laat zien wat er werkelijk is gebeurd en wie de moordenaar is. Een logisch lijkende maar toch heel verrassende ontknoping.
Dat misdaad ook in IJsland niet mag lonen wordt ter afsluiting nog even duidelijk gemaakt, al had ik wel degelijk sympathie voor de motieven van de moordenaar.

Conclusie
Jar City is een lekkere rauwe film die IJsland van zijn meest naargeestige kant laat zien, maar wel prachtig in beeld gebracht. Een 'whodunit' vol persoonlijke drama's en mysterieuze verwikkelingen die zich in een niet-chronologisch verteld verhaal uiteindelijk ontrafelen. Zelf ben ik een fan van de Scandinavische cinema. Daar komt IJslandse cinema nu dus bij. Jar City komt bij mij op de plank naast As it is in Heaven en After the Wedding . Een must have film, die het kijken meer dan waard is.

Extra's
Deze dvd bevat alleen een trailer