IDFA 2010: Holy Wars - recensie

Documentaire over de eeuwenoude strijd tussen christenen en mosli

Holy Wars speelt in de competitie voor beste lange documentaire en het werd recent duidelijk dat de film een van de drie kandidaten is voor de prijs. Voor de documentaire zocht maker Stephen Marshall een radicaal katholiek gelovige en een radicale moslim en volgde hen voor lange tijd met als doel ze ook met elkaar in discussie te laten gaan. Dit kreeg allemaal nog een flink staartje met levensgevaarlijke situaties waar Marshall lang niet altijd op voorbereid was. Zo kun je beter niet in een kapperszaak in Pakistan over politiek en geloof gaan praten, helemaal niet als je vindt dat de toenmalige president Mushariff geen echt moslim is.

Die eerdere uitspraak komt van de radicale moslim uit het verhaal. Hij is een bekeerde Ier die met zijn gezin in Londen woont en sterk in de Sharia gelooft; een islamitische wet van meer dan duizend jaar oud waarin bijvoorbeeld staat dat overspelige vrouwen gestenigd moeten worden en altijd sluiers moeten dragen. De katholiek uit het verhaal is een jonge evangelische missionaris die bekeringsmissies ondergaat in gevaarlijke landen als Pakistan, waar de preken door bodyguards met automatische geweren worden bewaakt. Het is het soort christen dat gelooft dat je verlamming bij de gehandicapte kunt genezen met het woord van God en dat 11 September wellicht een plan van God was als een soort begin van de Apocalypse.

Het kostte Marshall de nodige moeite om de twee met elkaar te laten praten omdat de christen in eerste instantie weigerde, maar uiteindelijk toch toe gaf. De discussie zorgt bij de jonge christen voor de nodige twijfels over zijn opvattingen tot nu toe en uiteindelijk zelfs de nodige matiging. De moslim wordt, mede door de anti-terreurwetten, echter steeds radicaler en vertrekt naar het midden-Oosten. Hoewel de film bijzonder actueel en relevant is in onze tijd en Marshall erg grondig te werk gaat, heeft hij ook wel een beetje geluk dat er net een hoop invloedrijke gebeurtenissen plaatsvinden die zijn documentaire op de juiste momenten van een dood spoor af helpen, met name tegen het einde van de film. Zo kan Marshall rustig zijn documentaire afmaken met beelden van de moord op de pro-westerse presidentskandidate Benazir Bhutto in Pakistan in 2008 en de verkiezingsoverwinning van Obama terwijl hij langzaam zijn twee protagonisten uit het oog verliest.

Vijf jaar was Marshall bezig met en dat is te zien. Steeds maar vinden er nieuwe gebeurtenissen plaats waarbij hij telkens ter plaatse is. Ondanks de grondige research van Marshall is het met name aan het einde van de film niet helemaal duidelijk welke kant Marshall nou op wil; hij beëindigt de film vrij abrupt. Desondanks is mede om zijn actuele thematiek een sterke kandidaat voor de prijs voor de beste lange documentaire op het IDFA.