Hoe ver ga je als moeder om de dood van je zoon te wreken?
De wraakfilm is één van de succesvolste exportproducten van de Zuid-Koreaanse cinema van de laatste jaren. Sinds het succes vanOldboyuit Park Chan-Wook’s wraaktrilogie zagen we veel films uit Zuid-Korea met wraak als thema.Pieta van hetenfant terriblevan de Zuid-Koreaanse cinema, Kim Ki-Duk, ging vorig jaar in Venetië in premiere en won daar de Gouden Leeuw. Het is weer zo’n wraakfilm, maar heel anders dan zijn Koreaanse voorgangers.
Pietagaat over een inner van schulden bij mensen die woekerleningen hebben afgesloten. Als de klanten niet op tijd betalen, regelt hij het via de verzekering. Dat wil zeggen, hij deinst niet terug om zijn slachtoffers gehandicapt te maken als ze niet kunnen betalen. Vervolgens claimt hij het geld van de verzekering. Als op een dag een vrouw op duikt die beweert zijn moeder te zijn, verandert zijn leven enorm. Helemaal als blijkt dat de vrouw ook iets te maken heeft met de dood van één van zijn slachtoffers.
Pietais een wraakfilm zoals die nooit eerder gemaakt is. Het is een film zoals alleen Kim Ki-Duk ze kan maken; vol symbolen, zonder het realisme waar zijn collega filmmakers vaak naar streven. Het zijn symbolen als die uit de titel, Pieta: het beeld van Maria die een stervende Jezus in haar armen houdt. Het is het symbool dat verwijst naar de moeder die rouwt om de dood van haar kind. Wat doet zo’n moeder als haar kind wat aangedaan wordt door een ander? Waar toe is zij dan in staat? Zoals de titel al zegt, isPietaduidelijk een katholieke film. Thema’s als wraak, verlossing en compassie staan centraal. De film is net zo goed een film over de dader als slachtoffer. Is verlossing mogelijk voor iemand die meerdere doden op zijn geweten heeft? Hoe bereikt hij dit?
In Kim Ki-Duk’s film wordt niemand gespaard. Dieren worden expliciet aan stukken gesneden, mannen gehandicapt gemaakt, vrouwen geslagen en aangerand. Er zijn geen taboe’s. Ook anders dan veel Koreaanse films heeft Kim Ki-Duk oog voor de mensen in de marge van de samenleving. Zijn hoofdpersonen zijn anti-helden, eigenaren van kleine winkeltjes uit de achterbuurten van de steden. Het zijn de mensen die worden uitgebuit en de mensen die hen uit buiten. Het is een verfrissend beeld om mensen als hen te zien na de explosie van Koreaanse popmuziek en videoclips de laatste jaren. Het zijn beelden die het economisch snelgroeiend land liever niet van zichzelf laat zien. Ideaal voor hetenfant terriblevan de Koreaanse cinema dus, die eerder al pooiers, prostituees en immigranten filmde. Hij is bekender om zijn poëtische filmsSpring, Summer, Fall, Winter & Spring en Bin-Jip, maar voorPieta keert hij weer terug naar de essentie van zijn vroege werk.
Conclusie
Kim Ki-Duk levert opnieuw een controversieel werk af dat de minder mooie kanten van de Zuid-Koreaanse maatschappij laat zien. Zijn film is echter geen geëngageerde film, maar een symbolische film over grote thema’s als wraak, compassie en verlossing.
