Waarom Amour de Oscar voor beste niet-Engelstalige film gaat winnen en waarom de Oscars nog steeds het buitenland negeren.
In mei won Michael Haneke de Gouden Palm op het Cannes filmfestival. De kenner had Amour wellicht tot de kanshebbers gerekend, maar desalniettemin was het een verrassing dat Haneke na het voortreffelijke Das Weisse Band in 2009 wederom in de prijzen viel. Onlangs won Amour de onderscheiding voor beste Europese film van 2012, met ook prijzen voor de hoofdrolspelers Jean-Louis Trintignant en Emmanuelle Riva. Recent werd het artistieke succes van Amour ook in Amerika bevestigd. De Los Angeles Film Critics Association kwam tot een eenduidige beslissing. Amour is de beste film van 2012. Drie keer is scheepsrecht zou je denken. Ondergetekende en recensent Nico van den Berg waren het er daar echter al lang en breed over eens.
Amour is dit jaar de Oostenrijkse inzending voor de Oscars. Frankrijk koos voor het commercieel succesvolle Intouchables dat qua virtuositeit en diepte nauwelijks kan concurreren met Amour. Maakt niet uit, Haneke wist een uitweg te vinden en brengt een Franse film op deze slinkse manier toch onder de aandacht van de Oscar bobo's. Toch rijst de vraag waarom Haneke's laatste film niet volledig kan meedingen naar de Oscars. Het antwoord is echter volstrekt eenvoudig. Het product is niet Amerikaans. Het Franse The Artist, de grote winnaar van vorig jaar, deelde mee in de prijzen omdat de tussentitels in een stomme film eenvoudig vervangbaar zijn. Kortom, The Artist was universeel. Dat voordeel heeft Amour niet. Daardoor is het voor het Oscar evenement slechts eventueel een kanshebber voor een troostprijs, die van beste niet-Engelstalige film, de prijs waar Asghar Fargadi vorig jaar mee vandoor ging. Zijn A Separation was duidelijk intenser, droeviger en vooral mooier dan The Artist. Maar helaas, geen Amerikaanse film.
Zoals zichtbaar is in de lange lijst winnaars van het Cannes filmfestival, komt het niet elk jaar voor dat een Amerikaanse filmmaker wint. Vorig jaar was The Tree Of Life van Terrence Malick met recht een juweel, maar dikwijls domineren de Italianen, Fransen en zelfs Finnen. Pakken we de laatste vijftien jaar erbij dan aanschouwen we voor de Amerikanen onbekende genieën als Cristian Mungiu, Luc & Jean-Pierre Dardenne en Nanni Moretti. Wat missen ze toch een hoop, die Yankees.
De Oscars zijn het filmevenement van het jaar, en toch is deze ceremonie een vreemde representatie van wat film is. Hoe Trintignant en Riva de eeuwige liefde vertolken, is ongeëvenaard en zou bekroond moeten worden met alle prijzen van de wereld. Was Amour maar Amerikaans. Maar dan zou de schwung er waarschijnlijk uit zijn.
