Het bekende verhaal van de man die een ark bouwde om de dieren van de zondvloed te redden, maar dan wel met een Aronofsky sausje.
Noach, een rechtschapen man, leeft een zwervend bestaan met zijn gezin om alle contact met ‘de mensen’ die in zijn jeugd zijn vader hebben vermoord, te vermijden. Als hij op een nacht in een droom een teken van de schepper krijgt, weet hij dat de aarde spoedig een ramp staat te wachten. Al snel wordt duidelijk dat deze ramp een zondvloed is en dat hij de uitverkorene is om een ark te bouwen die alle dieren kan herbergen. Noach en zijn gezin bouwen de ark met behulp van de wachters, engelen die ooit naar aarde zijn gekomen om de mens te helpen, maar voor straf werden zij in krakende steenklompen veranderd. Als de mensen lucht krijgen van Noachs bouwsel willen zij uiteraard ook aan boord, wat niet zonder slag of stoot gaat.
Duister verhaal
Noah kwam op 28 maart in Amerika uit en staat sindsdien bovenaan de box office. Maar regiseur Aronofsky heeft ook al wat kritiek te verduren gekregen. Inhoudelijk zou het verhaal geen recht doen aan wat er in de Bijbel staat. Aronoskfy stelt daartegenover dat hij vooral een moderne visie op het mythische verhaal heeft willen geven. Zijn binding met het verhaal begon toen hij op zijn dertiende een gedicht schreef over Noach en daar een prijs mee won. Sindsdien had hij het gevoel dat er uit het verhaal te halen viel. We kennen volgens hem allemaal het kinderverhaal, maar eigenlijk is het een duister verhaal over het einde van de beschaving met thema’s als zonde, gerechtigheid en het kwaad. Deze thema’s lenen zich uitstekend voor een epische blockbuster met een betrouwbare held om ze uit te dragen.
IJslandse landschap
Aronofsky en het duister gaan goed samen. Dat weten we nog van Requiem for a Dream. Ook Noah heeft letterlijk en figuurlijk een duistere kant. De wereld is grijs en grauw en in de mens schuilt het gevaar. Het IJslandse landschap zorgt voor een hoop eclatante plaatjes van futuristisch ogende landschappen en het kleurgebruik is opvallend. Ook de vormgeving van de zogenaamde wachters is origineel. De stenen reuzen ogen onvriendelijk en hard, maar van binnenuit schijnt er licht.
CGI
Met CGI kunnen we tegenwoordig bijna levenecht ogende dieren op het witte doek brengen (in Life of Pi bijvoorbeeld), maar in Noah zien we maar een paar shots waarin de dieren een rol spelen. Voor de rest liggen ze in de ark te slapen. Ook het 3D-effect valt tegen. De landschappen komen wat meer tot leven en de wachters zien er ook aardig echt uit, maar meer levert het ook niet op.
Schijngevaar
Het duister lijkt af en toe ook door Aronofsky aan ons te worden opgedrongen. Bepaalde elementen in het verhaal zijn duidelijk toegevoegd om de film een hoger blockbuster gehalte te geven. Een gevecht van Lord of the Rings formaat moet zorgen voor wat meer spanning en sensatie, maar als je de Bijbel een beetje kent, weet je dat die Ark toch wel uit zal varen en dat er enkel sprake is van schijngevaar.
Innerlijke vraagstukken
De figuurlijk duistere kant kan gevonden worden in het personage van Russell Crowe. Noach is een goede man en dito vader die zijn roeping uiterst serieus neemt. De wereld is een verdorven plek geworden en alles dat slecht is, zal met de zondvloed sterven. Uiteraard gaan Noach en zijn gezin ook mee op de ark. Maar strookt dit wel met de wil van de schepper? Noach komt daarmee voor een hoop innerlijke dillema’s te staan die de film een diepere laag meegeven. Dat is dan het ook meest interessante aspect van de film. Filosofische vraagstukken passeren en passant de revue en zijn, zoals Aronosfky al zei, tijdloos.
Conclusie
2014 is een goed jaar voor de Bijbel in de bioscopen. Later dit jaar kunnen we nog Heaven is for real, Mary en Exodus verwachten. Met Noah bijt Aranofsky een aardige spits af, maar het geheel is niet voldoende om deze versie van deze bekende bijbelse figuur als ijkpunt te beschouwen. Er worden wat interessante filosofische kwesties opgeworpen, maar verder kan deze aardig vormgegeven godsdienstles niet boeien.
