Zijn voornaamste levensdoel is het behalen van 10 miljoen 'frequent flier miles'.
Hij voelt zich het meest thuis op luchthavens en heeft het zo efficiënt mogelijk reizen èn leven, tot kunst verheven. Met zo weinig mogelijk bagage, zowel in materieel als in emotioneel opzicht. Bij massaontslagen huren bedrijven hem in als crisismanager, om het slecht nieuws gesprek te voeren met de hem onbekende werknemers, waarvoor hij van stad naar stad vliegt. Een lucratieve business in tijden van economisch recessie. Een antiheld kortom, typerend voor de films van regisseur Jason Reitman, van Thank you for Smoking (2005 ) en Juno (2007 ).
Airmovie
De film opent met prachtige luchtbeelden van het landschap van de Verenigde Staten en de - cynische - toon wordt meteen gezet door een soulvolle versie van de protestsong This land is your land . Becommentarieerd door een ironische voice-over, zien we hoofdrolspeler Ryan Bingham (George Clooney) on the road, of eigenlijk in the air, waarbij hij een minutieus uitgedachte routine volgt. Zijn baan, het ontslaan van mensen, is weliswaar geen dankbare taak maar door zijn geperfectioneerde, routineuze aanpak "Iedere topman heeft gezeten waar jij nu zit, zie het als een uitdaging", deert dit hem niet. Onderweg leert hij Alex (Vera Farmiga) kennen en in een bijzonder grappige en messcherpe dialoog over allerlei reisgadgets, blijkt zij zijn vrouwelijke equivalent "Think of me as you with a vagina".
Aan de vooravond van het bereiken van Ryan’s frequent flier miles-status, dreigt zijn baas hem voortaan aan de grond houden; het ontslaan van mensen kan immers ook via de webcam. Dit idee is hem ingefluisterd door een jonge, ambitieuze, maar onervaren jonge vrouw (Anna Kendrick) met wie Ryan vervolgens wordt opgescheept om haar de kneepjes van het vak te leren. Zo ontwikkelt zich een air movie, waarin we Ryan en zijn jonge, irritant verbeten collega van stad tot stad en bedrijf tot bedrijf volgen, met af en toe een ontmoeting met Alex. Door de confrontatie met de levensvisie van de jonge vrouw, zijn ontluikende gevoelens voor Alex en een bezoek aan zijn van hem vervreemde familie, begint zijn onaantastbaarheid barstjes te vertonen.
Pijnlijk grappig
Via een advertentie in de kranten van St. Louis en Chicago, riep regisseur Jason Reitman mensen op om voor de camera te praten over het verliezen van hun baan. Met uitzondering van twee cameo’s, zien we beelden van deze ‘echte mensen’ tijdens de ontslagscènes’ in de film, met een hartverscheurend authentiek resultaat. Pijnlijk grappig wel, door het tegenspel van perfect getypecaste George Clooney die zich met de bekende licht cynische blik - Oh Brother Where Art Thou (2000,) Intolerable Cruelty (2003) - voor je in weet te nemen, ondanks zijn ogenschijnlijk onsympathieke personage.
Ondanks de scherpe dialogen en montage, de mooie luchtbeelden van landschap en steden en de zeer prettige soundtrack (blijf vooral even zitten tijdens de aftiteling), lijkt Reitman zich met deze film te hebben vertild. Duidelijk bedoeld als satire waarin de Amerikaanse maatschappij en dan met name het commercialiseren van andermans leed wordt becommentarieerd, wordt ons uiteindelijk de boodschap meegegeven dat wij allen echte verbintenissen moeten aangaan in plaats van de huidige virtuele - en oppervlakkige contacten; een thuisbasis is immers het belangrijkst in het leven.
Hoewel er zeker veel en smakelijk valt te lachen, haalt deze zoetsappige moraal, die halverwege de film wordt geïntroduceerd, de scherpe kantjes er af. Up in the air mist de snedigheid van de voorgaande Reitman films, die nu juist aangaven dat cynisme ook zonder moraal tot een feel good movie kan leiden.
Conclusie
De film is een prettige satire met briljante momenten, die niet bijt. Halverwege de film krijgt het verhaal een zoetsappige wending die, ondanks het cynische einde, doet vermoeden dat Reitman nogal geforceerd een positieve boodschap over de economische recessie heeft willen brengen.
