Naar aanleiding van zijn nieuwste film Nova Zembla had MovieSense een interview in het Amstel Hotel met regisseur Reinout Oerlemans.
Heb je na het immense succes van je eerste film Komt Een Vrouw Bij De Dokter enige druk gevoeld bij het realiseren van je tweede film?
Dat is een geladen vraag. Bij Komt Een Vrouw Bij De Dokter ben ik er onbevangen ingevlogen en was het een succesvolle periode met veel aandacht en mooie recensies. Voor mijn tweede film had ik me voorgenomen dat het een verhaal zou zijn dat door mij verteld moest worden. Ik wist dat een tweede film heel moeilijk zou zijn maar ben wel ontzettend trots. We hebben een mooie film gemaakt die we gerust de wereld in kunnen sturen. Tijdens het draaien en de voorbereiding heb ik wel druk gevoeld. Het was voornamelijk een fysieke ervaring en de opzet was zoveel grootser dan mijn eerste film. Daarbij komt ook nog dat we onbekend waren met het filmen in 3D. Ik kan als regisseur niet buigen op een groot oeuvre maar moest dagelijks wel twaalf acteurs aansturen terwijl we filmden op de meest bizarre en moeilijke locaties.
Voelt het als een nadeel dat je niet kan bouwen op een groot oeuvre als regisseur?
Ja, ik denk het wel. Mijn mazzel was dat het 3D een nieuw gebied was voor mij en mijn crew. In dat opzicht verrichtten we pionierswerk. We stonden dagelijks met een grote crew op zulke gecompliceerde sets en dan komt alles toch samen bij de regisseur. Ik vond dat niet erg en ik heb het eerder als spannend ervaren. Ik heb wel eens gezegd dat Komt Een Vrouw Bij De Dokter als een "walk in the park" is. Dat was een vrij intieme film waar ik dagelijks met Barry, Carice en Anna Drijver op een veel kleinere en overzichtelijke set stond. Veel intiemer dan het geweld van Nova Zembla. Ik wilde dit geweld wel heel graag maar het was een nieuwe wereld op dat moment. Ik kan me voorstellen dat je als je veel films heb gemaakt, je daar naartoe groeit en dat was bij mij niet het geval.
Je bent half april begonnen met casting en de presentatie van deze film en nu is daar het eindresultaat. Heb je jezelf niet onnodig veel tijdsdruk opgelegd?
Onnodig weet ik niet, er is gewoon hard gewerkt. De draaiperiode was intensief en staat los van de voorbereiding die maanden heeft geduurd met het bezoeken van alle locaties. Dat had ik met Komt Een Vrouw Bij De Dokter nooit eerder gedaan. Voor Nova Zembla hebben we van tevoren gebruik gemaakt van storyboards en animaties, zodat we konden zien hoe scenes zouden verlopen. Vervolgens was de draaiperiode klaar en hadden we ter afsluiting van de opnames een feestje. Vanaf de dag erna zat ik continu in de edit met Michiel Reichwein. Tijdens dat proces zijn we eigenlijk nog veel kanten opgegaan voordat we voor ons gevoel op het juiste spoor zaten. Zelfs voor Amerikaanse begrippen is het een vrij korte postperiode geweest maar aan de andere kant is de film technisch gezien mooi en geslaagd. Ook het 3D heeft goed uitgepakt. Ik weet dat er producenten zijn in Nederland die zeiden: “dat gaat hem nooit lukken, hij kan niet uitkomen voor kerst”. Dat motiveerde mij alleen maar: kom maar op! Ik hou van werken met deadlines.Ik wilde gewoon zo graag dat deze film deze kerst in de bioscopen te zien zou zijn, dan kan ik niet laten gebeuren dat hij februari of maart uitkomt. We hebben ook de muziek hier in Nederland gecomponeerd en in Macedonië ingespeeld met een groot orkest. Een bijzondere en ongebruikelijke manier voor een Nederlandse film. Kortom: alles was net op tijd af en toch genoot ik van deze werkwijze. Als je op gegeven moment die tunnel ingaat dan is het een kwestie van oogkleppen op en gaan. Alles daarbuiten is er op dat moment niet.
In welk opzicht verschilt jouw regie aanpak in vergelijking met je vorige film?
Dat is een bizarre ervaring geweest. Ik weet dat ik als een bullebak wordt neergezet, maar zo was het bij vlagen ook. Met Komt Een Vrouw Bij De Dokter was ik niet zo overheersend en ook voor deze film had ik me deze aanpak niet voorgenomen, maar het overkomt je. Het was een fysieke manier van de film maken dus ook van het regisseren. Ik stond niet de hele tijd te schreeuwen, maar ik vond het het heel belangrijk om een intensiteit in de acteurs te krijgen. Kennelijk was dit mijn manier om dat te bereiken. Als ik tien films had gemaakt, had ik waarschijnlijk meer ervaring met deze situaties. Bij Komt Een Vrouw Bij De Dokter was het een totaal andere manier van regisseren. Daar ga je veel meer met Carice en Barry de diepte om in het karakter zitten en veel meer improviserend laten ontstaan. Het was een vrij technische manier van regisseren.
Heb je tijdens deze film ook de angst gehad om de grip te verliezen?
Dat is het allergevaarlijkste. Na het regisseren van twee films durf ik wel te zeggen dat ik op sommige momenten de controle aan het verliezen was en dat mag natuurlijk nooit gebeuren. Tegelijkertijd is dat het leuke van een film maken. Er zit dynamiek in het proces en het gaat iedereen aan die met de film bezig is. Ik heb vanaf de eerste dag altijd aangegeven dat we allemaal het beste voor de film moeten geven. Dat gevoel moet elke dag aanwezig zijn en daarom moet men het idee hebben dat ik de situatie onder controle heb. Hierdoor was ik misschien té krampachtig bezig in mijn manier van regisseren.
De filmcrew van Nova Zembla is bijna identiek aan die van je vorige film. Hoeveel waarde hecht je aan het werken met een vaste crew?
Ik trok voor deze film dezelfde mensen aan, omdat je weet wat je aan elkaar hebt. Voor Komt Een Vrouw Bij De Dokter heb ik meerdere cameramannen gesproken waaronder Lennert Willige. Hij had een visie waar ik een goed gevoel bij had. Toen ik hem belde voor Nova Zembla was hij gelijk van de partij. Met Harry Ammerlaan (productie design) heb ik bij mijn vorige film ook fantastisch samengewerkt. Ik wilde de film zo authentiek en rauw mogelijk maken, iets wat ik mis in Nederlandse periodefil Ik wilde geen film maken met statige kleding.
Welke films hebben als inspiratiebron gediend voor Nova Zembla ?
Eén film stond bij mij bovenaan voor deze film en dat is Das Boot van Wolfgang Petersen. In de making-of zegt hij ook: "they went as boys and came back as men", en zo is het ook. Die mannen van de boot hebben zoveel meegemaakt en zijn helemaal aangedaan door die ervaring. Het einde vond ik ongelofelijk en dramatisch. Ook heb ik op aanraden van Lennert Hillege (cameraman) Valhalla Rising gekeken vanwege de stijl.
