Klassiekers Revisited: Psycho (1960)

Met de spannende klassiekerPsychowist Alfred Hitchcock de bakermat te leggen voor alle seriemoordenaars die de filmwereld inmiddels rijk is.

Marion Crane en haar minnaar Sam Loomis willen samen een leven opbouwen, maar dat is erg lastig. Als zij na een hartstochtelijke ontmoeting terugkeert op haar werk krijgt Marion van een belangrijke klant een grote geldsom om naar de bank te brengen. Terwijl het weekend aanbreekt, maakt een duistere gedachte zich van haar meester: wat als zij het bedrag steelt en een reis onderneemt naar haar minnaar? Daar komt zij echter nooit aan en Sam is dan ook verbijsterd wanneer privédetective Arbogast hem inlicht over de misdaad. Arbogast besluit de zaak verder te onderzoeken om er achter te komen waar Marion en het geld zijn, maar het spoor stopt bij het verlaten hotel van Norman Bates en zijn zieke, oude moeder. Marion’s zusje Lila probeert de waarheid te achterhalen, maar deze zou wel eens gevaarlijker kunnen zijn dan zij had verwacht.

Inmiddels weet bijna iedere filmliefhebber wel waarPsychoom draait, maar vijftig jaar geleden moet deze film zijn ingeslagen als een bom. Verantwoordelijk hiervoor was Alfred Hitchcock, die naast een geweldige film ook een uitgekiende marketingcampagne presenteerde, waarmee hij het publiek nog nieuwsgieriger wist te maken. Zo kocht hij zoveel mogelijk boeken op om het einde geheim te houden en mocht er niemand meer worden toegelaten zodra de voorstelling was begonnen. HoewelPsychorelatief laat in zijn carrière was, wist Hitchcock definitief zijn naam te vestigen als ‘Master Of Suspense’.

Maar laten we niet vergeten datPsychoook als losstaande film volkomen overtuigt. Hitchcock weet met zijn bekende handtekening en met behulp van vernieuwende cameratechnieken en uitstekende belichting een spannende film neer te zetten die de kijker op het verkeerde been tracht te zetten. Door de focus op de diefstal te leggen, weet men namelijk de aandacht af te leiden van waar het nu werkelijk om draait. Ook de enorme gok om halverwege van hoofdrolspeler te veranderen, draagt hier zijn steentje aan bij.

De unieke introductie van ontwerper Saul Bass en de betoverende soundtrack van Bernard Herrmann mogen niet onvermeld blijven. Hoewel laatstgenoemde uit slechts twee muziekstukken bestaat, draagt deze voor een groot deel bij aan de sfeer vanPsycho. Vooral de legendarische douchescène – die een week in beslag nam om slechts 45 seconden in het eindproduct te beslaan – is hiermee uitgegroeid tot ongekende proporties. Het enige minpunt wat ik zou kunnen noemen is de epiloog, die net wat te lang is en teveel uitlegt, maar buiten dat isPsychoeen film die zijn klassieke status verdient.

Anthony Perkins speelt de rol van zijn leven als de onzekere slungel Norman Bates. Hoe hij zich van sympathieke jongeman ontpopt tot het ijzingwekkend titelpersonage is geweldig. Natuurlijk gebeurt dit niet overal even subtiel, maar dat past helemaal in het tijdbeeld. Vooral de blik in zijn ogen tijdens de finale doet de nekharen rijzen. De eerste helft van de film draait om Janet Leigh, die werd ingehuurd om het publiek af te leiden. Zij voldoet uitstekend aan het plaatje van getroebleerde jongedame die zich in diepe problemen werkt.

Tegenwoordig lijkt het publiek van horrorfilms een zo bloederig en extreem mogelijke film te willen, maarPsychobewijst dat grafisch geweld helemaal niet nodig is om een spannende film af te leveren. Met een onderhuidse tensie weet de ‘Master Of Suspense’ een meesterwerk af te leveren dat vijftig jaar na dato nog steeds staat als een huis. Natuurlijk gebeurt dat met de traagheid die typerend was voor die periode van filmmaken, maar voor wie verder kan kijken dan dat ligt een mooie ervaring in het verschiet.