Where TV meets the filmfestival.
Tot in de jaren '60 van de vorige eeuw had de bioscoop zo'n beetje het monopolie op bewegend beeld. Met de komt van de televisie moesten bioscopen voor het eerst aan de slag om mensen te trekken. Tot redelijk recent was er een grote scheidslijn tussen bioscoopfilms en 'made-for-television'. Maar die strikte scheiding is aan het verbrokkelen. De Amerikaanse betaalzender HBO begon deze trend met bekroonde series alsThe Sopranos enThe Wire. In Europa waren deHeimat-reeks van Edgar Reitz enThe Kingdom (Riget)van de Deen Lars von Trier mooie voorbeelden van deze cross-over trend. Steeds meer grote regisseurs maken nu projecten speciaal voor tv. Cinematografisch zijn deze series zo interessant, dat ze steeds vaker een graag geziene gast op de grote filmfestivals zijn.
Het IFFR is van oudsher al bezig de grenzen van de traditionele cinema te doorbreken. In het verleden ging het met name om video- en installatiekunst bij het festival te betrekken. Nu niet alleen tv-series steeds meer raakvlakken vertonen met speelfilms en ook op Internet filmmakers steeds actiever worden, vond het IFFR het tijd er dit jaar een apart onderdeel voor in het leven te roepen: Changing Channels. Daarbij gaat het niet om de bekende titels die ons via de bekende tv kanalen al bereiken, maar probeert het festival juist te laten zien wat er in Azië, Latijns-Amerika en Europa gebeurt. Zo is de Chileense regisseur Pablo Larraín met de misdaadseriePrófugosaanwezig, uit Frankrijk komt Les Revenantsvan Fabrice Gobert en uit Japan de 10-delige serieGoing Homevan Kore-eda Hirokazu. Allemaal hebben ze een herkenbaar stempel van de regisseur, wat we sinds de jaren '60 'auteurscinema' zijn gaan noemen.
Een mooi voorbeeld op het festival komt eveneens uit Japan:Penance (Shokuzai)van Kurosawa Kiyoshi, bekend van films alsTokyo Sonata(2008). De vijf-delige serie begint met een flashback vijftien jaar geleden als Emili, een jong meisje, op school wordt vermoord. Het misdrijf vindt plaats terwijl haar vier vriendinnen haar kort daarvoor met een man hebben zien weglopen. Niemand weet wie hij is en de moord blijft onopgelost. Hoe traumatisch deze gebeurtenis voor de meisjes is, wordt duidelijk als Kiyoshi vervolgens in elk deel telkens één van de vier vriendinnen volgt, 15 jaar na de fatale gebeurtenis. Asako, de moeder van Emili eist van alle vier een boetedoening, uit frustratie dat ze geen van allen de dader hebben herkend. Deze boetedoening (penance) en wroeging dragen ze alle vier als een zware last met zich mee. Zo zien we Sae die een moeizame relatie krijgt met een oud-klasgenoot, Akiko die door haar verleden in de gevangenis belandt en Yuka die zich mengt in andermans relatie met een politieman.
Kiyoshi weet in alle delen een gelaagd beeld van de meisjes - nu vrouwen - te schetsen. Daarmee gaat hij veel verder dan een simpele 'whodunnit'. Er wordt ruim de tijd genomen om de karakters uit te diepen. Elke episode is een film op zich, waarbij in het laatste deel de verhaallijnen op geraffineerde en spannende wijze bij elkaar komen. De spanning die met elk deel wordt opgebouwd, maakt van de serie een echte eenheid. Ook visueel zit de serie prachtig in elkaar, waardoor het ook op het grote filmdoek zeer goed tot zijn recht komt. Zowel het acteren als het script (gebaseerd op het boek Shokuzai van Minato Kanae) maken het een cinematografisch hoogstandje.
Gelukkig blijft het niet bij een eenmalige vertoning op het IFFR, maar wordt de serie later dit jaar ook op dvd uitgebracht in Nederland. Ook krijgt de serie vanaf 27 juli een klein bioscooproulement. Want de ervaring zo'n serie in de bioscoop te zien blijft onovertroffen, zelfs met een duur van 4 1/2 uur.
