Game of Thrones S5E1: The Wars to Come – recap

Het lange wachten is eindelijk over: Game of Thrones is terug.

Over een jaar of twintig zullen we waarschijnlijk voornamelijk opGame of Thrones terugkijken als een massief hoofdstuk in de geschiedenis van de adaptatie, met zeven (ervan uitgaande dat dit Martin zal lukken) dikke pillen vertaald naar een 70 uur durende serie. Een onmogelijke taak, zo verklaarde George R.R. Martin zelf ooit eens. Het is dan ook geen verrassing dat er tijdens de vertaalslag steeds meer verschillen zijn ontstaan.

Gloednieuw

Nu het vijfde seizoen eindelijk daar is, zal het aantal afwijkingen alleen maar toenemen. In het geval van enkele verhaallijnen is men inmiddels al door het materiaal heen; een belangrijke reden voor het feit dat we dit jaar niets zullen zien van Bran, Meera en Hodor. Op andere plekken gaat men vanaf nu al snel de boeken voorbij, zoals in het geval van Sansa. Ook speelt mee dat het materiaal grotendeels is gebaseerd op de twee meest recente boeken, waarbij seizoen 3 en 4 samen voornamelijk een enkel boek dekten. Dit betekent dat een hoop geschrapt, gecondenseerd en herschreven zal worden.

Eigen weg

Als vorige seizoenen een graadmeter zijn, zal dit echter alleen maar een goed teken zijn. Op hier en daar een pijnlijke misstap na – Asha’s uitstapje naar het Dreadfort; Dany’s nutteloze escapades in Qarth; en tot op zekere hoogte de veranderingen van Robb – weten showrunners David Benioff en D.B. Weiss vaak het belangrijkste uit het materiaal te destilleren. Waar nodig toveren ze de steeds meer introspectieve schrijfstijl van Martin om in iets dat geschikt is voor het kleine scherm en daarnaast vaak ook nog eens interessanter is op dramatisch niveau. Zonder hun inmenging hadden we nooit de chemie tussen Maisie Williams’ Arya en Charles Dance’s Tywin Lannister mogen meemaken, evenals de confrontatie tussen The Hound en Brienne. Met hen als stuurlui zouden we we vol verwachting het onbekende moeten durven trotseren.

Stapje terug

Seizoen vijf opent met een primeur: de allereerste flashback van de serie. Hiermee breken Benioff en Weiss met de laatste restrictie die ze zichzelf vanaf de start hadden opgelegd (regel één en twee waren het niet gebruiken van profetieën en dromen; beide regels werden al snel overtreden). De opening stuurt ons enkele decennia terug naar een jonge Cersei die in het bijzijn van een vriendin in een spookachtig bos haar toekomst laat voorspellen. Een stoffige waarzegster vertelt haar dat ze geen prins zal trouwen, maar een koning. Hij zal twintig kinderen hebben en zijzelf drie, wiens haren en doodskleden goud zullen kleuren. Ooit op een dag zal ze echter verstoten worden door een jongere en mooiere koningin. De paranoia die het gevolg is van deze onthulling zien we in deze aflevering al gelijk naar voren komen in de vorm van dreigende blikken jegens Margaery, duidelijk de meest geschikte kandidaat voor de positie van ‘jongere en mooiere koningin’. We wisten al dat Cersei bang was dat haar aanstaande schoondochter langzaamaan Tommen van zijn moeder weg zal trekken, maar haar afgunst blijkt nu dus ook uit een andere bron voort te komen.

De eerste zet

Om ons op te maken voor wat komen gaat, schuiftThe Wars to Come voornamelijk de speelstukken in de juiste posities. Waar het in 2014 vooral draaide om de chaos die kan ontstaan in een land dat om moet gaan met een plots gevonden tijd van vrede, voorspelt de titel van deze episode dat er weer nieuwe stormen op komst zijn. En men wacht niet lang om ze te introduceren. Bij The Wall laat Stannis aan Jon weten dat hij van plan is om met behulp van de Wildlings de Boltons het noorden afhandig te maken; Varys probeert Tyrion te overtuigen dat hij een plek heeft aan de zijde van Daenerys; in Meereen doemt een nieuwe dreiging op met de naam ‘Sons of the Harpy’; en in Yunkai eisen de meesters dat Dany de gladiatorenarena’s heropent. Elke schijn van stabiliteit wordt snel weggevaagd door nieuwe problemen.

Glazen bol

The Wars to Come is voornamelijk een oefening in toekomstkijken, en niet alleen in de vorm van waarzeggerij. Het meest duistere vooruitzicht komt voort uit Tyrion, die zich met alle macht dood lijkt te willen drinken: “The future is shit”. Maar ook Brienne ziet weinig hoop nu Arya moedwillig van haar weg is gelopen: “All I ever wanted was to fight for a lord that I believe in. The good lords are dead and the rest are monsters”. Voor Jaime en Cersei lijkt de toekomst door het wegvallen van Tywin nu zo onzeker, dat het moeilijk is om ver vooruit te kijken. Cersei waant zichzelf graag een even kundige speler als haar vader, maar haar neiging vrienden voor vijanden aan te zien maakt dat Tommens positie sinds het heengaan van zijn opa op losse schroeven is komen te staan. Tegenover pessimisme en onzekerheid zet de serie de rigiditeit van Stannis. Starend over de wijde sneeuwvlaktes ten noorden van muur laat hij blijken dat hij van plan is het vrije volk een plek in zijn leger te geven in ruil voor amnestie aan de veilige kant van de muur. Hij heeft geen advies van de in het vuur starende Melisandre nodig om te zien waar zijn toekomst ligt.

The Wars to Come

Wat vooral opvalt aan de seizoenopener is hoe zeker de show inmiddels van zichzelf lijkt. Hoewel het omsmelten van Neds zwaard inTwo Swords wellicht een meer impactvollere eerste scène was, is de rest van de aflevering erg strak aan elkaar geregen. Vakkundig wordt heel kort neergezet waar we tien maanden geleden werden achtergelaten, verpakt in scherpe karakterinteracties die gelijk aangeven waar de weg vooruit heen leidt. En tussendoor weet men zelfs nog op te bouwen naar een kleine maar explosieve climax waarvan we de gevolgen de komende weken zullen voelen. Hoewel het niet onthouden zal worden als één van de meest monumentale afleveringen, biedt het zelfvertrouwen datThe Wars to Come uitstraalt een hoopvol teken voor de toekomst.

Losse gedachten:

• Deze eerste aflevering werd geregisseerd door Game of Thrones debutant Michael Slovis die eerder in de regiestoel klom van Elementary en Law & Order SVU . Hij is vooral bekend als de cinematograaf van Breaking Bad . Volgende week zal hij ook bij The House of Black and White weer een regie credit krijgen.

• De actrice die Cersei in haar jongere jaren vertolkte, wist verrassend goed haar overtrokken zelfvertrouwen en subtiele zelfingenomen bewegingen over te nemen. Met overtuigende afgunst gebiedt ze de waarzegster: “Tell me my future, or I’ll have your two boring eyes gouged out of your head”. We weten nu in ieder geval dat haar huwelijk met Robert Baratheon niet verantwoordelijk gehouden kan worden voor haar huidige staat.

• Verrassende afwezige is de hekkensluiter van vorig jaar: Arya. Waarschijnlijk zullen we volgende week zien of ze al in Braavos aangekomen is.

• Voor het eerst sinds 2011 keerde Pentos deze week terug in de introsequentie. Ook voor het eerst sinds vier jaar kwamen Varys’ geheime contacten daar weer naar boven. Ver terug in seizoen één ving Arya namelijk nog een gesprek op tussen The Spider en Illyrio in de krochten van de hoofdstad.

• Ook keerden deze aflevering twee oudgedienden uit de Lannister familie terug: Kevan, Tywins broer, en diens zoon Lancel die sinds zijn verwondingen in de Battle of the Blackwater een spirituele ontwaking heeft doorgemaakt en zijn blonde lokken is kwijtgeraakt. Zij komen het gat dat afgelopen aflevering in de Lannister présence in King’s Landing is ontstaan opvullen.

• Terugkomend op het intro: het was minder opbeurend dat het Bolton insigne van de gevilde man nu eindelijk in Winterfell verscheen. Als het aan Stannis ligt zal dit echter niet lang duren.

• Eén van de verhaallijnen waar ik de komende tijd het meest naar uitzie, is die van buddy cop duo Podrick en Brienne, wiens uitzichtloze situatie het nu moeilijk te voorspellen maakt waar ze heen zullen gaan. Wellicht geeft het langsrijden van de Arryn-karavaan een indicatie.

• Ik waardeer de wijze waarop de brandstapel op ieder punt aangestoken moest worden om het vuur aan te krijgen. Vaak gooit men in dit soort scènes argeloos een fakkel op het hout waarna de vlam in de pan slaat, maar Clovis wilde graag wat rust nemen om Mance en Jon de tijd te geven zich te bedenken en de spanning op te voeren.