Orange is the New Black seizoen 1 – recensie

Netflix knalt er topseries uit alsof het niets is. Ook de zwarte komedieOrange Is the New Black blijkt een origineel stukje kwaliteitstelevisie te zijn.

Van de hand van Jenji Kohan (bedenkster van onder andere het succesvolleWeeds) is er nu een tragikomische serie, gebaseerd op het boekOrange Is the New Black: My Year in a Women’s Prison van Piper Kerman. Wat op papier een herhaling van Kohan’s succesformule lijkt te zijn (vrouw uit de hogere middenklasse, verkeerde keuzes, nadelige gevolgen), is in werkelijkheid compleet anders. VergeetVrouwenvleugel, nee, vergeet alles dat je denkt te weten over vrouwengevangenissen.Orange is The New Black is de nieuwe norm wat betreft dit onderwerp.

Op het eerste gezicht heeft Piper Chapman (Taylor Schilling) het allemaal prima geregeld. Ze komt uit een welgesteld Amerikaans gezin, heeft een vriend waarmee ze enkel ruzie maakt over de onnozele dingen in het leven en begint het bedrijf dat ze runt met haar beste vriendin naam in eigen handen te nemen. Helaas is er wel nog Piper’s verleden, waarin ze de wereld overvloog met haar toenmalige vrouwelijke geliefde Alex (Laura Prepon), een professioneel drugssmokkelaar. Piper krijgt bijna tien jaar na haar avontuurlijke fase de schok van haar leven; ze wordt opgepakt en moet de gevangenis in vanwege medeplichtigheid. Maar optimistisch als ze is, ziet Piper de gevangenis als een soort sabbatical waarbij ze misschien eindelijk haar hele Amazon boekenlijst eens af kan werken en zelfs nog wat kan afvallen. Maar wat Piper snel door zal hebben, is dat de gevangenis iets anders is dan een kuuroord.

Chapman

Ondanks het feit dat Piper zich verrassend goed heeft ingelezen over het leven in de gevangenis, valt de ervaring toch behoorlijk tegen. Naast financiele moeilijkheden lijkt ze ook weinig kaas te hebben gegeten van de hierarchie binnen de gevangenismuren van Litchfield. Voornamen bestaan niet in de gevangenis, en omgedoopt tot Chapman komt Piper er al snel achter dat er bepaalde regels gelden waar ze zich aan moet houden. Het fragiele rijkeluiskindje weet zich lastig staande te houden tussen een grote verzameling aan vrouwelijke criminelen, die niet altijd het beste met elkaar voor hebben. Gelukkig vindt ze troost bij haar homofobe mentor Sam Healey (Michael J. Harney), die in Chapman een modelgevangene ziet. De ongemakkelijke Piper probeert zich wanhopig een weg te banen door de jungle die Litchfield heet, gevuld met lesbisch drama, een knorrige Russische kokkin en een groep zwaar gelovige verslaafden.

Het gevangenisleven

Ondanks het feit dat de serie Chapman neemt als uitgangspunt, komen we van veel van de gevangenen te weten wat de reden is van hun verbijf in Litchfield. Soms door verhalen, bij anderen door flashbacks. In iedere aflevering wordt er door middel van dit laatste terug geblikt op het verleden van een of meerdere vrouwen. Echter lijkt geen van hen een kille, berekenende crimineel. Bijna allemaal waren ze op de verkeerde plaats op de verkeerde tijd. Maar het harde gevangenisleven verandert mensen en de dames schrikken er niet voor terug om te manipuleren, dreigen of elkaar om te kopen. Chapman lijkt een van de weinige vrouwen die niet weet hoe ze hoger op de ladder kan komen en maakt onbewust meer vijanden dan ze voor mogelijk hield. Als ze dan op de koop toe nog een oude bekende tegen het lijf loopt, lijken alle ingrediënten voor een rampzalig verloop aanwezig. Niet alleen Chapman zelf heeft last van haar nieuwe situatie, haar verloofde Larry kan er ook moeilijk mee omgaan. Ze proberen er allebei op hun eigen manier het beste van te maken, iets waar de een beter in slaagt dan de ander.

De insteek voorOrange is the New Blacklijkt een zeer succesvolle, de serie brengt namelijk een serieuze situatie op een manier die alle emoties aan zal spreken. Door niet alleen te focussen op de misere van Piper, maar ook op de achtergrond van haar medegevangenen, worden er rijke karakters gecreëerd die de kijker doen verlangen naar meer. In een van de meest interessante en vermakelijke series van het afgelopen jaar worden we geconfronteerd met een veelzijdige, sterke cast en een ijzersterk script. De persoonlijk transformatie die plaatsvindt binnen de gevangenis is een verwonderlijke. Want hoewel er genoeg vriendschappen ontstaan, moet je echt hard zijn om te overleven. En Chapman lijkt tijdens haar gevangenschap steeds meer te veranderen in iemand die buiten de muren nooit bestond. Of misschien is Piper in Litchfield juist de persoon die ze altijd had moeten zijn. Gelukkig is de straf die ze moet uitzitten lang genoeg om ons nog te voorzien van een tweede seizoen, dat dit jaar zal verschijnen op Netflix. Tot die tijd zullen de kijkers ook gestraft worden met wachten, maar gelukkig wel in vrijheid.