Intouchables - recensie

Een zeldzaam geslaagde combinatie van drama en humor.

Het succes van de filmIntouchablesis haast even opmerkelijk als het waargebeurde verhaal dat we hierin te zien krijgen. De Franse productie over de vriendschap tussen een verlamde rijke aristocraat en een Senegalese man uit de banlieus van Parijs trok in Frankrijk al 19 miljoen bezoekers en stond 10 weken op de eerste plaats in de box office. Ook in Duitsland is de film met vijf miljoen bezoekers de op één na bestbezochte Franse film aller tijden. De zegetocht heeft verder al landen als België en Zwitserland bereikt. Nu moet blijken of ook Nederland voor deze film gaat vallen.

Intouchablesis gebaseerd op de autobiografische romanLe Second Soufflevan Philipp Pozzo di Borgo, waarin hij zijn leven schetst na een fataal ongeluk waarbij hij verlamd raakte vanaf zijn nek tot aan zijn voeten. Om hem te verzorgen en te begeleiden laat hij een aantal mensen oproepen om te kijken welke het beste bij hem past. Temidden van alle goedbedoelende hulpverleners die vaak uit medelijden hem willen helpen, kiest hij Driss, een grote Senegalese neger die dwars tegen alle beleefdheden en politieke correctheid ingaat. Voor Philippe geen mededogen, maar iemand met lef die in niets op Philippe lijkt, maar één belangrijk iets met hem gemeen heeft: uitgedaagd worden. Zo laat Driss Philippe met een relativerende blik kijken naar een pompeuze opera of populaire klassieke muziek, om daarna in de sjieke balzaal te dansen opEarth, Wind & Fire. De vriendschap prikkelt en stimuleert, hij maakt kortom het leven weer los bij Philippe dat hij deze door de verlamming bijna was kwijtgeraakt. Tegelijk wordt Driss geconfronteerd na te denken over zijn gezin, zijn kinderen en de plaats die ze in zijn leven innemen.

De virtuose regie en het briljante scenario zijn van de hand van Eric Toledano en Olivier Nakache (Tellement Proches, Nos Jours Heureux), van wie in Nederland nauwelijks eerder films te zien waren. MetIntouchablesboeken ze niet alleen een commercieel maar zeker ook een artistiek succes. De afwisseling van uitgesproken humor en dramatische momenten is zeer knap gedaan. Doordat er bij elke emotionele scène ook ruimte is voor goede grappen en elke grap ook kan omslaan in een gevoelig moment, wordt voorkomen dat het een lollige of juist sentimentele film wordt. Daarnaast leveren de acteurs een formidabele prestatie. François Cluzet (Philippe) weet, ondanks het feit dat hij door zijn verlamming alleen zijn gezicht kan gebruiken, zowel de pijn en het verdriet als ook de lol of de angst pijnlijk duidelijk te maken. Omar Sy (Driss) is ogenschijnlijk een vlotte sterke man, maar toch zien we soms bij hem de zorgen om en de liefde voor zijn gezin, ondanks het moeizame contact. Sy maakt grote indruk in zijn eerste grote filmrol, na eerder een kleine rol te hebben gespeeld in Jean-Pierre Jeunets Micmacs. François Cluzet is een bekender gezicht in de Franse cinema. Hij was recent nog te zien in hier uitgebrachte films als Les Petits Mouchoirs en À l'Origine en werkte samen met regisseurs als Claude Chabrol en Bertrand Tavenier.

Door de afwisseling van de verschillende stemmingen, de camera die zich soms terugtrekt om de personen letterlijk de ruimte te geven, het gedoseerd toepassen van een melancholische soundtrack en de scherpe humor, met name van raskomiek Omar Sy maken dat de film nergens zwaar voelt. Ook al scheert de film langs grotere thema's als armoede, moeizame relaties en criminaliteit, de humor en relativering trekken het weer veilig van de rand naar binnen. Dat er met stereotypen wordt gespeeld (negers kunnen goed dansen, elitaire Fransen houden alleen van klassieke muziek) neem je graag op de koop toe. Het hoort bij het niet-politiek-correcte karakter dat de regisseurs zo bewust in de film hebben gestopt.

Intouchablesis een bijzondere combinatie van drama vermengd met erg goede grappen die je niet vaak in een film ziet. Het is niet vreemd te bedenken dat de film daarom zoveel mensen aan weet te spreken, ook omdat het scenario goed in elkaar zit, de dialogen scherp zijn en er door de hoofdrolspelers zeer overtuigend wordt geacteerd. Na het mooie klassiekeThe Artistlaat Frankrijk hiermee zien dat ze ook met een sterke eigentijdse film een breed publiek weet aan te spreken zonder concessies te doen aan de film zelf.