Richard Kelly is terug na in 2001 met Donnie Darko al voor het nodige pessimisme te hebben gezorgd.
De thematiek is op zijn zachts gezegd niet bijster vredelievend en hij stijgt met The Box naar eenzelfde gevoel, nu in het kwadraat. Het gevolg is een donkere film met een verrassend einde, waarmee Kelly zichzelf onbetwist weer terug op de kaart zet. The Box verhaalt over een klein kistje dat op de deurmat van een getrouwd stel komt te liggen. Een mysterieuze man met een gehavend gelaat, Harvey Dent 'Two-Face' zou er jaloers op zijn, stelt hen nu voor een ultimatum, als ze het doosje openen, ontvangen ze een miljoen dollar, maar tegelijkertijd sterft er ook iemand die zij niet kennen. Wat nu te doen? Deze vraag ligt ten grondslag aan het eerste half uur van de film, dat daarom ook het sterkste is. In dit half uur worstelen de hoofdpersonages Norma (Cameron Diaz) en Arthur Lewis (James Marsden) met hun innerlijke demonen, iets dat ook nog eens versterkt wordt op het moment dat ze hun baan verliezen. Manlief Arthur wordt afgewezen om als astronaut te kunnen werken bij de NASA en Norma verliest haar baan als lerares, waardoor de vraag "zullen ze nu wèl op de knop drukken?" onder spanning komt te staan.
Pa en ma Kelly
The Box is gebaseerd op een kort verhaal Button, Button , geschreven door Richard Matheson en zag al in de thrillerserie T he Twilight Zone uit 1986 het licht. Regisseur Kelly giet dit verhaal in een semi-Hollywood jasje met een naargeestige ondertoon. Ook modelleerde hij Norma en Arthur Lewis naar zijn ouders; zo werkte zijn vader, net als Arthur Lewis in de film, voor NASA. In de jaren zeventig ontwikkelt hij een camera die de eerste beelden vanaf Mars vastlegt. Kelly's moeder was het slachtoffer van een medische blunder, die in de film als basis dient voor de blessure van Norma, wat een belangrijke oorzaak vormt in haar handelen. De film speelt zich overigens af in 1974, in Richmond, Virginia, de geboorteplaats van Kelly. Het zijn makkelijke plotwendingen die de film dragen, want van het scenario hoeft The Box het niet te hebben, dat is flinterdun, maar dat maakt niet uit want de spanning in het eerste half uur, wel of niet op de rode knop te drukken, zorgt voor meer dan voldoende suspense. De klassieke Hollywood voortzetting in de anderhalf uur daaropvolgend is daarom ook acceptabel.
Kleuren
Aan het production designteam, onder leiding van Alexander Hammond, die ook de look van Donnie Darko bepaalde, is niets dan lof toe te dichten. De film etaleert een jaren zeventig vibe, waarbinnen het retrobehang aan de muren in het huis van de familie Lewis niet alleen een plezier voor het oog is, maar absorbeert ook de typische jaren zeventig kledij van Diaz, en in mindere mate die van haar zoon. Oranje, bruin, wit en groen bepalen de kleuren binnenshuis zowel als buiten. Deze look, tezamen met de herfstkleuren buiten, tilt The Box naar een hoger niveau dat de gemiddelde horrorthriller ontstijgt. Ook zijn de vele establishing shots van de stad Richmond om je vingers bij af te likken. Pure schilderkunst. Visueel is The Box fris en fruitig, echter is het acteerspel, los van een degelijke rol van Cameron Diaz, nu niet om over naar huis te schrijven.
The Box gedijt zoals de gemiddelde horrorthriller is opgebouwd; iets of iemand mankeert iets, vervolgens krijgt de kijker een dilemma voorgeschoteld in de vorm van een premisse "druk ik wel of niet op de rode knop?", waarna de psychologische oorlogsvoering binnen het gezin Lewis op scherp wordt gezet. Er zijn knipogen naar klassieke horrorfilms, Invasion of the Bodysnatchers is daar, zonder iets te verklappen, een schoolvoorbeeld van, en als kijker hoop je natuurlijk dat één van hen op die mysterieuze knop drukt. Ik wel tenminste. Ook kijk je na het zien van The Box anders tegen je medemens aan dan tevoren en hebben de personages in de film allemaal een gemis, hetgeen hun handelen drijft en dat ook empathiseert. Zo moet Norma het het meest ontgelden. Het is dan ook een spaarzaam moment van ontroering in de film, dat in schril contrast staat met het, op zijn zachts gezegd, misselijke einde van de film.
Conclusie
Richard Kelly bewijst dat de in Donnie Darko gepresenteerde pessimistische, naargeestige en donkere toon geen toeval is. Ook hier is Kelly terug op het oude nest en weet hij de kijker wederom te boeien met een simpele, maar des te gruwelijker premisse. The Box heeft verder wel een mooie look, maar matig acteerwerk, en zit ook vastgegoten in een semi-Hollywood jasje. Het is als een pretentieus drie gangen menu: een lekker voorgerecht, een lauw hoofdgerecht en een Dame Blanche als toetje, maar dan zonder slagroom.
